Θέματα Εγκυκλοπαίδεια Οι αλκυονίδες ημέρες
Οι αλκυονίδες ημέρες
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Εγκυκλοπαίδεια
-
17 Jan 2015
- Συντάχθηκε από τον/την Yannis1
- Προβολές: 7678
ΟΙ ΑΛΚΥΟΝΙΔΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΣΤΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ,
ΤΗΝ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ, ΤΗΝ ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑ
Ο ανεξάντλητος πλούτος της ελληνικής μυθολογίας/συμβολολογίας διαπερνά στο ιστορικό της διάβα όλες τις βαθμίδες και εκφάνσεις της ανθρώπινης ζωής και κυρίως της φιλοσοφικής, υπαρξιακής και μεταφυσικής της αναζήτησης. Από την αρχαιότητα, από την εποχή της μυθολογίας, δηλαδή πριν από την εποχή του γραπτού –και συνεπώς τεκμηριωμένου– λόγου (προφορική παράδοση), τούτη η γωνιά του πλανήτη γέννησε μια πλειάδα εννοιών, συμβόλων και μύθων, προκειμένου να βάλει σε τάξη τα μυστήρια της ζωής και της φύσης. Δεν υπάρχει άνθρωπος σε τούτον εδώ τον τόπο που να μην άκουσε έστω μια φορά στη ζωή του τις ‘Αλκυονίδες ημέρες’, όσο κι αν απέχει από τέτοιου είδους αναζητήσεις, τις γνωστές σε όλους μας αίθριες, ηλιόλουστες, ευχάριστες, σχεδόν μια ανοιξιάτικη όαση μες το καταχείμωνο.
Το όνομά τους προέρχεται από το ομώνυμο θαλάσσιο πτηνό αλκυόνη,το επιστημονικό όνομα της οποίας είναι AlcedoAtthis, γνωστότερο στη λαϊκή γλώσσα ως θαλασσοπούλι ή ψαροπούλι.
Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΑΛΚΥΟΝΗΣ
Πριν μετεμορφωθεί σε πουλί, η Αλκυόνη ήταν μια πανέμορφη γυναίκα, κόρη του Αιόλου, θεού των Ανέμων και της Ενάρετης. Ο συζυγικός της βίος με τον Κήυκα ήταν κάτι παραπάνω από ευτυχισμένος. Ήταν τέτοια η ευτυχία τους που είχαν την αίσθηση ότι δεν ήταν κοινοί θνητοί. Όχι μόνο αυτό, αλλά στην πορεία άρχισε το ζευγάρι να πιστεύει ότι είναι ισάξιοι των θεών: η Αλκυόνη πίστευε ότι ήταν ισάξια της Ήρας και ο Κήυκας του Δία. Ήταν λοιπόν θέμα χρόνου να έλθουν όλα αυτά στ΄αυτιά των θεών και να εξοργιστεί ιδιαιτέρως ο Δίας. Μια μέρα λοιπόν που ο Κήυκας ήταν με το καράβι του στ΄ανοικτά, ο Δίας έριξε τον κεραυνό του και τον τσάκισε, με αποτέλεσμα να πέσει στη φουρτουνιασμένη θάλασσα και να πνιγεί. Μόλις έμαθε η Αλκυόνη το γεγονός, έτρεξε στ΄ακρογυάλι μήπως μπορέσει να βρει τον αγαπημένο της ζωντανό, αλλά το μόνο που βρήκε ήταν κάτι λίγα σπασμένα ξύλα που είχαν ξεβράσει στην ακτή. Απαρηγόρητη η Αλκυόνη, θρηνούσε ατελείωτα μερόνυχτα το χαμό του αγαπημένου της, με αποτέλεσμα να τη λυπηθεί ο Δίας και να τη μεταμορφώσει στο γνωστό μας πουλί (ο μύθος θυμίζει τον αντίστοιχο τραγικό έρωτα του Ορφέα και της Ευριδίκης).
Η μυθική Αλκυόνη.
Η Αλκυόνη θρηνεί τον νεκρό της αγαπημένο Κήυκα.
Το ομώνυμο που πουλί, από το οποίο πήρε το όνομά της, ζει κοντά στη θάλασσα, σα να περιμένει καρτερικά να εμφανιστεί μέσα από τα κύματά της ο χαμένος Κήυκας. Αλλά, το μαρτύριο της Αλκυόνης δεν είχε τελειωμό: γεννούσε τα αυγά της μες το καταχείμωνο, κλωσώντας τα στα βράχια των ακτών. Τα αγριεμένα όμως κύματα ορμούσαν στη στεριά και σκαρφάλωναν στα βράχια, καταστρέφοντας τη φωλιά και τ΄αυγά της. Συμπονώντας την, ο Δίας διέταξε 15 ημέρες μες την καριδά του χειμώνα να κοπάζουν οι άνεμοι, να ζεσταίνει την πλάση ο Ήλιος, ώστε να μπορέσει η Αλκυόνη να κλωσήσει τ΄αυγά της και να γεννήσει τα μικρά της.
Σύμφωνα με μια μεταγενέστερη εκδοχή, η Αλκυόνη ήταν κόρη του Άτλαντα και της Πλειόνης (ή κατ΄άλλους της Αίθρας), αλλά πολλοί μελετητές πιστεύουν ότι πρόκειται για μετεξέλιξη του ίδιου μύθου (ως κόρη του Αιόλου και της Ενάρετης). Βάσει αυτής της εκδοχής, η Αλκυόνη (νύμφη), έχει άλλες έξι αδελφές (τη Μερόπη, τη Μαία, την Ταϋγέτη, την Κελαινώ, την Ηλέκτρα και τη Μαία), οι γνωστές Επτά Αδελφές (ή οι ‘Επτά θρηνούσες Αδελφές’, αγγλ. ‘WeepingSisters’), οι οποίες καλούνται και Πλειάδες. Η ετυμολογία του ονόματος ‘Πλειάδες’ συνδέεται κατά πάσα πιθανότητα με τον όρο ‘πλους’/‘πλέω’,συνεπώς ο αντίστοιχος καταστερισμός ήταν σημαντικός (ως ‘ουράνια πυξίδα’ στον αρχαίο κόσμο όσον αφορά τη (χειμερινή) ναυσιπλοϊα.
Ο καταστερισμός των Πλειάδων.
Οι Επτά Αδελφές.
Αποκαλούνταν θρηνούσες επειδή θρηνούσαν τα βασανιστήρια του πατέρα τους (Άτλας), ο οποίος είχε τιμωρηθεί να σηκώνει στις πλάτες του τη Γη.
Η ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΤΩΝ ΠΛΕΙΑΔΩΝ
Ο καταστερισμός των Πλειάδων βρίσκεται στον αστερισμό του Ταύρου και απέχουν από το ηλιακό μας σύστημα περίπου 450 έτη φωτός. Στον Τροπικό Ζωδιακό κύκλο, το μήκος τους βρίσκεται (2015) στις 00ο12΄ των Διδύμων. Οι Πλειάδες είναι ορατές με γυμνό μάτι και το σχήμα τους μοιάζει με ένα κατσαρολάκι (ή τηγανάκι) και μεσουρανούν (διέρχονται από τον τοπικό μεσημβρινό –ζενίθ–), κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών (Δεκέμβριος – Φεβρουάριος) από τη δύση του Ηλίου μέχρι και περίπου 2 – 3 ώρες μετά.
Ο καταστερισμός των Πλειάδων.
Από τα μέσα Δεκεμβρίου μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου, οι Πλειάδες μεσουρανούν μεταξύ 20:00΄ και 24:00΄(00:00΄) ώρα Ελλάδος, οπότε και δεσπόζουν ψηλά, στο ζενίθ του τόπου τις ανέφελες νύκτες του χειμώνα (στην παρακάτω αναπαράσταση, το μεσουράνημα συμβολίζεται από το MC(λατ. Medium Coeli).
ΟΙ ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΛΕΙΑΔΩΝ
Στον Τροπικό Ζωδιακό κύκλο, οι Πλειάδες βρίσκονται (2015) στις 00ο12΄ των Διδύμων. Ας σημειωθεί ότι ο εν λόγω καταστερισμός, όπως και όλοι οι απλανείς αστέρες, ‘μεταπίπτουν’ στο ζωδιακό κύκλο κατά 1ο00΄ ανά 72 έτη. Με άλλα λόγια, οι Πλειάδες βρίσκονταν στις 29ο12΄ του Ταύρου το 1943, ήτοι μεταπίπτουν (ανεπαίσθητα) κατά 1΄ ανά 14 μήνες. Αντλώντας από το αντίστοιχο μύθο των Θρηνουσών Αδελφών, η αστρολογική παράδοση μάς λέει ότι όταν ο συγκεκριμένος αστέρας (Αλκυόνη) βρίσκεται σε σημαίνουσα θέση στο γενέθλιο χάρτη ενός ανθρώπου (λέγοντας σημαίνουσα θέση, εννοούμε να βρίσκεται στη μοίρα αυτή ή ο ωροσκόπος, ή ο Ήλιος ή η Σελήνη ή το μεσουράνημα), τότε ο κάτοχος ‘γειώνει’ το μύθο, πράγμα που σημαίνει ότι ο θρήνος είναι συνοδοιπόρος στη ζωή ή ότι φέρνει ένα βαρύ φορτίο ή μοίρα (από κακουχίες, ασθένειες ή άλλες ατυχίες). Ο Ήλιος διέρχεται από τις Πλειάδες κάθε χρονιά, μεταξύ 20 και 23 Μαίου (τις 2 τελευταίες ημέρες του Ταύρου και τις 2 πρώτες των Διδύμων).
Η ζωδιακή θέση των Πλειάδων.
ΟΙ ΑΛΚΥΟΝΙΔΕΣ ΗΜΕΡΕΣ
Από μια καθαρά μετεωρολογική άποψη, οι αλκυονίδες ημέρες ως ημέρες καλοκαιρίας, εξηγούνται από το γεγονός ότι στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Ευρώπης, από το ύψος της δυτικής Ρωσίας/Λευκορρωσίας/Ουκρανίας προς βορράν, μέχρι την ανατολική Μεσόγειο προς νότο, το χρονικό διάστημα μεταξύ 20 Δεκεμβρίου και 10 Φεβρουαρίου, παρατηρείται συχνά μια πολύ εξασθενημένη βαροβαθμίδα, με άλλα λόγια εμφανίζει ολόκληρη η παραπάνω περιοχή μια παρόμοια βαρομετρική πίεση. Αυτό έχει ως συνέπεια, αφενός τη σημαντική μείωση των ανέμων (περίοδοι νηνεμίας) και αφετέρου τον αίθριο καιρό (ηλιόλουστες ημέρες), λόγω της κυριαρχούσας αντικυκλωνικής κυκλοφορίας. Τα διαστήματα αυτά των αιθρίων και γλυκών ημερών διαρκούν από μία έως δύο εβδομάδες και εμφανίζουν τη μεγαλύτερή τους συχνότητα κατά τον Ιανουάριο, τον ψυχρότερο μήνα του έτους. Πιο συγκεκριμένα, η μέση κλιματική κατάσταση Ιανουαρίου στην Αθήνα, δίνει μέση θερμοκρασία μήνα 9.8 C(1961 – 1990), με μέση ελάχιστη την τιμή των 5.8 Cκαι μέση μέγιστη 13.8 C (μέσο ημερήσιο θερμοκρασιακό έυρος: 8 C).Σε περιόδους Αλκυονίδων Ημερών, οι μέγιστες ανέρχονται εύκολα πάνω από τη μέση μέγιστη τιμή, φθάνοντας τους 16 – 19 C(σπανίως όμως αγγίζουν ή και ξεπερνούν τους 20 C) και οι ασθενείς άνεμοι τείνουν να είναι βόρειας συνιστώσας. Οι αίθριες ημέρες των Αλκυονίδων συντελούν και στη μείωση του μέσου ύψους υετού στην Αθήνα, όπου από τα 69mmτου Δεκεμβρίου, πέφτουν τον Ιανουάριο στα 56mm. Εξυπακούεται ότι οι Αλκυονίδες Ημέρες δεν μάς επισκέπτονται κάθε χειμώνα, αλλά παρουσιάζουν μια χαρακτηριστική περιοδικότητα και ήταν γνωστή από τον αρχαίο κόσμο, εξ΄ου και η συμβολολογία του μύθου όπως τον παρουσιάσαμε παραπάνω.
Επιμέλεια – Παρουσίαση:Yannis1 (Weerman)
Σχόλια
Τροφοδοσία RSS για τα σχόλια αυτού του άρθρου.