Γνωριμία με τη Μεσημβρινή και τη Ζωνική κυκλοφορία

Τον τελευταίο καιρό ακούμε πως η επικράτηση ζωνικής κυκλοφορίας στη χώρα μας , οδηγεί σε καλοκαιρία, υψηλότερες θερμοκρασίες  και βλέπουμε στα προγνωστικά μοντέλα μια συμφωνία ακόμα για πιο μακρύ χρονικό διάστημα (πράσινες κλειστές γραμμές).

 

Αντίθετα , όταν ακούμε πως η κυκλοφορία αλλάζει σε μεσημβρινή , συμπεραίνουμε πως ο καιρός γίνεται πιο ασταθής με
περισσότερες διαταραχές και πιο δύσκολος στην πρόβλεψή του, άρα και τα προγνωστικά σενάρια πιο αβέβαια.

Γιατί όμως να συμβαίνει αυτό και τι εννοούμε ακριβώς λέγοντας ζωνική και τι μεσημβρινή κυκλοφορία;

Λέγοντας ζωνική κυκλοφορία εννούμε ότι οι άνεμοι στην ανώτερη ατμόσφαιρα φυσούν σχεδόν παράλληλα με τις
νοητές γραμμές του γεωγραφικού πλάτους.
Μια τέτοια κατάσταση διαμορφώνει πιο απαλές ράχες (ridges) και σκάφες (troughs). Σχετική εικόνα μας δίνει
ο χάρτης των ανέμων στα 300 hpa (χάρτης αεροχειμάρρων jet stream). Όπως βλέπετε στην εικόνα έχουμε μια ομαλή και σαφή κίνηση των ανέμων στην ανώτερη ατμόσφαιρα από τη Δύση προς την ανατολή. Το γεγονός επίσης ότι ο αεροχείμαρρος φαίνεται σαν ζώνη , μας βοηθάει να θυμόμαστε ευκολότερα τον ορισμό της ζωνικής κυκλοφορίας. 

Ανάλογα συμπεράσματα για την επικράτηση ζωνικής κυκλοφορίας μπορούμε να βγάλουμε και από την μελέτη των υψών ( περιοχές με παρόμοια χρώματα)   στα 500 hpa. 
Όπως βλέπετε στον χάρτη φαίνεται μια σχετικά ομαλή θέση και των ισοβαρών χωρίς απότομα βυθίσματα ή υψώματα.       Από αυτό τον χάρτη επίσης μπορούμε να δούμε την κίνηση των βαρομετρικών συστημάτων (χαμηλών-υψηλών) , επίσης από τα δυτικά στα ανατολικά.

Όταν όμως η εικόνα των ανέμων στην ανώτερη ατμόσφαιρα έχει την εικόνα με απότομες σκάφες ή ράχες, τότε μιλάμε για μεσημβρινή κυκλοφορία, από την ονομασία των μεσημβρινών, των νοητών γραμμών που περνούν από τους  πόλους.  

Για να καταλάβετε τι συμβαίνει σκεφτείτε μια τρισδιάστατη εικόνα που οι σκάφες αποτελούν βυθίσεις κρύου αέρα σε χαμηλότερα υψόμετρα (αυτό συμβαίνει διότι ο κρύος αέρας είναι πιο πυκνός επομένως και πιο βαρύς από τον ζεστό).
Αυτό ευνοεί τον σχηματισμό διαταραχών , χαμηλών αλλά και την αποκοπή ψυχρών λιμνών που τόσο πολύ ευχόμαστε, υπό συνθήκες βέβαια , εμείς οι καιρόφιλοι.
Δείτε επίσης πώς παρουσιάζεται ο χάρτης υψών στα 500hpa όταν έχουμε μεσημβρινή κυκλοφορία. 

Συμπερασματικά:
Η ζωνική κυκλοφορία διακρίνεται από τη σχετικά ομαλή και σαφή διεύθυνση των ανέμων της ανώτερης ατμόσφαιρας
από τα δυτικα προς τα ανατολικά, μοιάζει με ζώνη, ευνοεί την καλοκαιρία και κάνει τον καιρό πιο εύκολο στην
πρόγνωση.
Αντίθετα η μεσημβρινή κυκλοφορία , έχει απότομες βυθίσεις-σκάφες (troughs) κρύου αέρα και υψώματα-ράχες ζεστού αέρα (ridges) , ευνοεί τον άσταθή καιρό, τις ψυχρές εισβολές και είναι πιο δυσκολοπρόβλεπτος.

Τα παραπάνω αποτελούν μια προσπάθεια πρώτης εξήγησης και διαχωρισμού των όρων της  ζωνικής και της μεσημβρινής κυκλοφορίας. Σαφώς υπάρχουν και άλλοι  παράμετροι που σταδιακά μπορούν να αναλυθούν. Σημαντικό όμως είναι όταν  ξεκινάμε να σκεφτόμαστε για την ατμόσφαιρα , να έχουμε στο μυαλό μας την τρισδιάστατη εικόνα της.

Επιμέλεια: Γιώργος Πατσουλάκης (snowlover)