Γνωριμία με τη Μεσημβρινή και τη Ζωνική κυκλοφορία
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Εγκυκλοπαίδεια
- Δημιουργήθηκε στις 27 Ιανουάριος 2016
- Συντάχθηκε από τον/την snowlover
- Προβολές: 5329
Τον τελευταίο καιρό ακούμε πως η επικράτηση ζωνικής κυκλοφορίας στη χώρα μας , οδηγεί σε καλοκαιρία, υψηλότερες θερμοκρασίες και βλέπουμε στα προγνωστικά μοντέλα μια συμφωνία ακόμα για πιο μακρύ χρονικό διάστημα (πράσινες κλειστές γραμμές).
Αντίθετα , όταν ακούμε πως η κυκλοφορία αλλάζει σε μεσημβρινή , συμπεραίνουμε πως ο καιρός γίνεται πιο ασταθής με
περισσότερες διαταραχές και πιο δύσκολος στην πρόβλεψή του, άρα και τα προγνωστικά σενάρια πιο αβέβαια.
Γιατί όμως να συμβαίνει αυτό και τι εννοούμε ακριβώς λέγοντας ζωνική και τι μεσημβρινή κυκλοφορία;
Λέγοντας ζωνική κυκλοφορία εννούμε ότι οι άνεμοι στην ανώτερη ατμόσφαιρα φυσούν σχεδόν παράλληλα με τις
νοητές γραμμές του γεωγραφικού πλάτους.
Μια τέτοια κατάσταση διαμορφώνει πιο απαλές ράχες (ridges) και σκάφες (troughs). Σχετική εικόνα μας δίνει
ο χάρτης των ανέμων στα 300 hpa (χάρτης αεροχειμάρρων jet stream). Όπως βλέπετε στην εικόνα έχουμε μια ομαλή και σαφή κίνηση των ανέμων στην ανώτερη ατμόσφαιρα από τη Δύση προς την ανατολή. Το γεγονός επίσης ότι ο αεροχείμαρρος φαίνεται σαν ζώνη , μας βοηθάει να θυμόμαστε ευκολότερα τον ορισμό της ζωνικής κυκλοφορίας.
Ανάλογα συμπεράσματα για την επικράτηση ζωνικής κυκλοφορίας μπορούμε να βγάλουμε και από την μελέτη των υψών ( περιοχές με παρόμοια χρώματα) στα 500 hpa.
Όπως βλέπετε στον χάρτη φαίνεται μια σχετικά ομαλή θέση και των ισοβαρών χωρίς απότομα βυθίσματα ή υψώματα. Από αυτό τον χάρτη επίσης μπορούμε να δούμε την κίνηση των βαρομετρικών συστημάτων (χαμηλών-υψηλών) , επίσης από τα δυτικά στα ανατολικά.
Όταν όμως η εικόνα των ανέμων στην ανώτερη ατμόσφαιρα έχει την εικόνα με απότομες σκάφες ή ράχες, τότε μιλάμε για μεσημβρινή κυκλοφορία, από την ονομασία των μεσημβρινών, των νοητών γραμμών που περνούν από τους πόλους.
Για να καταλάβετε τι συμβαίνει σκεφτείτε μια τρισδιάστατη εικόνα που οι σκάφες αποτελούν βυθίσεις κρύου αέρα σε χαμηλότερα υψόμετρα (αυτό συμβαίνει διότι ο κρύος αέρας είναι πιο πυκνός επομένως και πιο βαρύς από τον ζεστό).
Αυτό ευνοεί τον σχηματισμό διαταραχών , χαμηλών αλλά και την αποκοπή ψυχρών λιμνών που τόσο πολύ ευχόμαστε, υπό συνθήκες βέβαια , εμείς οι καιρόφιλοι.
Δείτε επίσης πώς παρουσιάζεται ο χάρτης υψών στα 500hpa όταν έχουμε μεσημβρινή κυκλοφορία.
Συμπερασματικά:
Η ζωνική κυκλοφορία διακρίνεται από τη σχετικά ομαλή και σαφή διεύθυνση των ανέμων της ανώτερης ατμόσφαιρας
από τα δυτικα προς τα ανατολικά, μοιάζει με ζώνη, ευνοεί την καλοκαιρία και κάνει τον καιρό πιο εύκολο στην
πρόγνωση.
Αντίθετα η μεσημβρινή κυκλοφορία , έχει απότομες βυθίσεις-σκάφες (troughs) κρύου αέρα και υψώματα-ράχες ζεστού αέρα (ridges) , ευνοεί τον άσταθή καιρό, τις ψυχρές εισβολές και είναι πιο δυσκολοπρόβλεπτος.
Τα παραπάνω αποτελούν μια προσπάθεια πρώτης εξήγησης και διαχωρισμού των όρων της ζωνικής και της μεσημβρινής κυκλοφορίας. Σαφώς υπάρχουν και άλλοι παράμετροι που σταδιακά μπορούν να αναλυθούν. Σημαντικό όμως είναι όταν ξεκινάμε να σκεφτόμαστε για την ατμόσφαιρα , να έχουμε στο μυαλό μας την τρισδιάστατη εικόνα της.
Επιμέλεια: Γιώργος Πατσουλάκης (snowlover)
Η Patricia, ένα τέρας που κάνει ρεκόρ
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Εγκυκλοπαίδεια
- Δημιουργήθηκε στις 25 Οκτώβριος 2015
- Συντάχθηκε από τον/την Γιωργος
- Προβολές: 2824
Το πρωί της Παρασκευής, η θύελλα με τους ανέμους να ειναι στα 200 mph αναμένοταν να προσεγγίσει το Μεξικό ως «εξαιρετικά επικίνδυνη» κατηγορίας 5 θύελλα, σύμφωνα με το εθνικό κέντρο τυφώνα (NHC). Η Patricia θα προκαλέσει τεράστιες καταστροφές στις παράκτιες κοινότητες έντονες βροχές και κατολισθήσεις λάσπης στα εσωτερικά μέρη του Μεξικού και θα συμβάλει ακόμη και στις σημαντικότερες βροχές που επηρεάζουν το Τέξας και άλλα μέρη του νότου.
Εδώ ότι πρέπει να ξέρετε για τη Patricia:
Η Patricia είναι μια θύελλα που εκανε ρεκορ. Η θύελλα κραταει πλεον διάφορα ρεκορ. Για αρχη έχει τη χαμηλότερη -μετρημένη πίεση οποιουδήποτε τυφώνα στον Ανατολικο Ειρηνικο ή Ατλαντικους Ωκεανους. Η πίεση είναι ένα μέτρο να μετραμε τη δυναμη και γενικά οσο χαμηλότερη τοσο, ισχυρότερο. Το πρωί της Παρασκευής, η Patricia έφθασε επίσημα σε 880 millibars.Ο τυφώνας Tip κραταει ακομη το ρεκορ, με την κεντρική πίεση να ειναι 870 millibars το 1979. Το ρεκορ στον Ατλαντικό το διατηρει ακομη ο τυφώνας Wilma, ο οποίος έφθασε σε 882 millibars κατά τη διάρκεια της εποχής τυφώνων το 2005.
Με τους συνεχείς ανέμους στα 200 mph, η Patricia είναι ο ισχυρότερος τυφώνας που διαμορφώθηκε ποτε όταν μετριέται με βαση τη ταχύτητα ανέμου. Η μόνη θύελλα που θα μπορούσε να τον “κοντραρει” είναι θανάσιμος έξοχος τυφώνας Haiyan, ο οποίος κατάστρεψε τις Φιλιππίνες το 2013. Οι άνεμοι του Haiyan υπολογίστηκαν να φτανουν τα 205 mph. Εντούτοις, εκείνες οι εκτιμήσεις προέρχονται από τους δορυφόρους ενώ οι άνεμοι της Patricia μετρήθηκαν άμεσα με ένα αεροσκάφος κυνηγών τυφώνα,το οποιο ειναι ένα ακριβέστερο μέτρο.
Η Patricia ξεπερνά επίσης όλες τις άλλες θύελλες που διαμορφώθηκαν στον Ανατολικο Ειρηνικο ή στον Ατλαντικο Ωκεανο,που και οι δύο από είναι κάτω υπο την επιβλεψη του NHC. Αυτός περιλαμβάνει τις αξιοπροσεκτες θύελλες όπως τη Katrina, το Andrew, το Gilbert και τη Wilma.
Αυτό που είναι ακόμα πιό τρελλό για τη Patricia είναι ότι θα μπορούσε να ενισχύθει ακόμα περισσότερο πριν από την προσέγγιση της σε ξηρά, σύμφωνα με το NHC.
Και η θύελλα είναι επίσης μια από την πιό πρόσφατη διαμορφωμενη κατηγορίας 5 θύελλα στον ανατολικό Ειρηνικό και μια από τις πάρα πολύ γρήγορα εντεινώμενη θύελλα στην ιστορία επίσης. Αυτός είναι ένας από τους μεγαλύτερους λόγους που η Patricia καταγραφεται στα αρχεία.
Το ζεστό νερό τροφοδοτεί τη γρήγορη ενίσχυση της Patricia. Ο Ανατολικός Ειρηνικός είναι παρα πολυ ζεστος αυτή τη στιγμή, με τις θερμοκρασίες θαλασσης τόσο θερμές όσο 86°F. Αυτό είναι 3°F επάνω από το κανονικό και αυτό δινει στη Patricia μια σημαντική ώθηση.
Το Ελ Νίνιο παίζει βεβαίως ένα σημαντικό ρόλο. Το τελευταίο ισχυρο Ελ Νίνιο το 1997-98 ενισχυσε τον τυφώνα Linda, (κρατουσε το ρεκορ από την άποψη της έντασης).
Η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου συσσωρεύει επίσης θερμότητα στους ωκεανούς. Παγκοσμιως , οι ωκεανοί είναι θερμότεροι απο ποτε και το Ελ Νίνιο προσθέτει επιπλέον θερμότητα, δημιουργοντας συνθηκες ικανες να δημιουργησουν έναν ισχυρό τυφώνα όπως τη Patricia
Στο μέλλον, η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου είναι πιθανό να σημάνει το ίδιο πράγμα ή ακόμα και λιγότερους τυφώνες αλλά ολοι τους να ειναι ισχυροι.
Οι άνθρωποι στη δυτική ακτή του Μεξικού είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τις πιο απειλητικές συνθήκες για τη ζωή τους. Με τη θύελλα να αναμένεται να χτυπησει στην ξηρά ως κατηγορία 5, οι άνεμοι απο μόνοι τους θα κάνουν τις συνθηκες του να εισαι εξω εξαιρετικα θανάσιμες. Η κλίμακα Saffir Simpson, που χρησιμοποιείται για να μετρήσει τη ταχύτητα ανέμου ενος τυφώνα, περιγράφει τον αντίκτυπο της κατηγορίας 5 άνεμων ως εξηςς:
«Ένα υψηλό ποσοστό σπιτιών θα καταστραφεί, με συνολικό ξηλωμα στεγών και κατάρρευση τοίχων. Τα πεσμένα δέντρα και οι στηλες ρευματος θα απομονώσουν τις κατοικήσιμες περιοχές. Οι διακοπές ρεύματος θα διαρκέσουν για εβδομάδες ενδεχομένως για μήνες. Το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής θα είναι ακαταλληλο για να ζησει καποιος για εβδομάδες ή μήνες.»
Το πεδιο ανεμων της Patricia είναι σχετικά μικρό, με την κατηγορία 5 άνεμων να επεκτεινονται εως 15 μίλια προς κάθε κατεύθυνση από το κέντρο του, γεγονός το οποίο είναι ίσως το μονο θετικο σχετικά με τη θύελλα. Αλλά οι κοντινες περιοχές στην ακτή του Μεξικού, συμπεριλαμβανομένου του λιμανιού Puerto Vallarta , είναι στην εμβελεια για να αισθανθούν την οργή των ανέμων της θύελλας με κάποια μορφή.
Κατά μήκος της ακτής, το NHC προειδοποιεί για το «εξαιρετικά επικίνδυνο κύμα » που θα μπορούσε να φθάσει στα ύψη 20 ποδιών σε μερικές περιοχές.
«Θα συγκρίνω (Patricia) με τον τυφώνα Kenna του 2002,» δηλωσε ο Hal Needham, ένας εμπειρογνώμονας τυφωνων στο κρατικό πανεπιστήμιο της Λουιζιάνας. «Αυτό είχε παραγάγει προηγουμένως το υψηλότερο κύμα 5 μέτρων (16.5 πόδια), αλλά η Patricia είναι εντονότερη και θα προσεγγίσει νοτιοτερα. Μπαινουμε σε ανεξερεύνητες περιοχές.»
Και αν και η θύελλα θα αποδυναμώθει αρκετά γρήγορα μόλις κινήθει στο εσωτερικό, οι ισχυρες βροχοπτωσεις στις απότομες πλαγιες της περιοχής θα είναι μια αιτία για τις κατολισθήσεις λάσπης και την περαιτέρω ζημία. Μέχρι 20 ίντσες της βροχής προβλεπονται για τις μεξικάνικες περιοχες Nayarit, Jalisco, Colima και Michoacán, σύμφωνα με την CONAGUA, υδρομετεωρολογική υπηρεσία του Μεξικού.
Το Τέξας θα αισθανθεί την οργή της Patricia, επίσης. Ακόμα και αφού αποδυναμώθει η θύελλα και χάσει τα τροπικά χαρακτηριστικά της πέρα από το Μεξικό, οι ΗΠΑ θα δουν ακόμα μερικές επιδράσεις αυτό το Σαββατοκύριακο. Η Patricia είναι μέρος των καιρικών συστατικών ενδεχωμένος στο νότο να δωσει μέχρι 11 ίντσες βροχής στην περιοχή καθ' όλη τη διάρκεια αυτού του Σαββατοκύριακου.
Γιατί ο καιρός επηρεάζει τα αεροπλάνα;
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Εγκυκλοπαίδεια
- Δημιουργήθηκε στις 16 Μαϊ 2015
- Συντάχθηκε από τον/την Jason
- Προβολές: 5066
Καθοριστικό παράγοντα για το ποια πορεία θα ακολουθήσουν τα αεροσκάφη είναι ο καιρός καθώς πολλές φορές βλέπουμε ότι αποφεύγουν αρκετές καταιγίδες με διάφορους τρόπους και αυτό γιατί ίσως ελλοχεύει αρκετούς κινδύνους .
Αυτήν την εποχή μάλιστα που διανύουμε έχουμε έντονες μεταβολές του καιρού ,αυξημένη αστάθεια καθ’ύψος , συγκλίσεις θερμών και ψυχρών αερίων μαζών που έχουν μεγάλες θερμοκρασίες διαφορές καθ’ύψος . Αυτό έχει ως συνέπεια τα φαινόμενα να είναι ισχυρά και πολλές φορές ακραία καθώς οι καταιγίδες που δημιουργούνται αυτήν την εποχή έχουν αρκετά επικίνδυνα χαρακτηριστικά.
Συνέπειες των καταιγίδων είναι τα πολύ έντονα καθοδικά ρεύματα που δημιουργούνται κατά την διάρκεια των καταιγίδων(downdrafts) κάτι που είναι αρκετά επίφοβο για τις αεροπορικές πτήσεις καθώς συνέπεια των καθοδικών ρευμάτων είναι και τα λεγόμενα ‘’downbursts’’ τα οποία είναι οι στροβιλισμοί του αέρα που προκαλούνται από τα καθοδικά ρεύματα μιας καταιγίδας.
Όπως βλέπετε στο παραπάνω σχήμα διακρίνουμε ένα σύννεφο καταιγιδοφόρο το οποίο έχει στην μέση την λεγόμενη «βροχοκουρτίνα» για εμάς τους ερασιτέχνες μετεωρολόγους ,δηλαδή εκεί που σημειώνεται ο ισχυρός υετός. Σε εκείνο το σημείο ο ισχυρός υετός δημιουργεί και αυτός με την σειρά του σε συνδυασμό με το πρώτο καθοδικό ρεύμα που θα συναντήσει το αεροπλάνο καθώς μπει μέσα στην καταιγίδα(στο κέντρο της βροχοκουρτίνας). Πολλές φορές αυτό έχει ως συνέπεια έντονες αναταράξεις στην πτήση, απώλεια ύψους ,ενδεχομένως κάποιες φορές λόγω ακραίων φαινομένων ακόμα και πτώσης του αεροπλάνου.
Αρκετές φορές έχουν προκληθεί προβλήματα ακόμα και στις προσγειώσεις αεροσκάφων καθώς παρ’όλο τα σύγχρονα μέσα που υπάρχουν ,χιλιάδες μετεωρολογικοί σταθμοί και μετρητές πάνω στους αεροδιαδρόμους , προκαλούνται έντονοι στροβιλισμοί του αέρα κατά την κάθοδο του αεροσκάφους ως συνέπεια της καταιγίδας η οποία δεν είναι απαραίτητο να είναι σε πολύ κοντινή ακτίνα ,καθώς τα καθοδικά ρεύματα πολλές φορές τα συναντάει κανείς καθώς πλησιάζει η καταιγίδα το αεροσκάφος. Τα λεγόμενα ‘’downbursts’’ έχουν προκαλέσει και αεροπορικές τραγωδίες καθώς είναι δύσκολο να προβλέψεις τους μηχανισμούς που δημιουργούνται μέσα στο ίδιο το καταιγιδοφόρο νέφος.
Οι απότομοι αυτοί στροβιλισμοί αέρα προσεγγίσουν θυελλώδεις εντάσεις-ριπές ανέμων για λίγα δευτερόλεπτα . Μπορεί να οι άνεμοι να είναι ασθενείς έως μέτριοι και ξαφνικά λόγω της καταιγίδας να έχουμε απότομες αυξομειώσεις της έντασης του ανέμου που προκαλούν προβλήματα στις αεροπορικές πτήσεις.
Oι 2 εικόνες είναι από το meteoweb.eu
Eπιμέλεια: Ιάσων Καραβάς(Jason)
Μέγα κατάλογος γνωμικών του λαού μας για την πρόγνωση του καιρού... Πρακτική πρόγνωση
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Εγκυκλοπαίδεια
- Δημιουργήθηκε στις 01 Φεβρουάριος 2015
- Συντάχθηκε από τον/την Zeus
- Προβολές: 28761
Μέγα κατάλογος γνωμικών-παρατηρήσεων του Ελληνικού λαού για την πρόγνωση του καιρού με προσωπικές παρατηρήσεις.
Από τα αρχαία χρόνια οι άνθρωποι προσπαθούσαν να ερμηνεύσουν διάφορα "σημάδια" του καιρού για να προβλέψουν τις καιρικές συνθήκες που θα έρχονταν. Ακόμα και ο Αριστοτέλης είχε γνωμικό όσο αναφορά την τοπική πρόγνωση της περιοχής του.
Η ανάγκη του ανθρώπου για την κατανόηση και την πρόβλεψη του καιρού έγινε ακόμα μεγαλύτερη όσο περνούσαν τα χρόνια και μετά από αιώνες έχουν ανακαλυφθεί πολλά εργαλεία για την όσο δυνατή καλύτερη πρόγνωση του. (βαρόμετρο, θερμόμετρο, ανεμόμετρο κ.α.)
Ακόμη και σήμερα όμως η κληρονομιά των προσωπικών παρατηρήσεων του ανθρώπου συνεχίζει να βοηθά στην καλύτερη πρόγνωση και διατύπωση των επερχόμενων φαινομένων της κάθε περιοχής. Παρόλα αυτά, τα γνωμικά και οι προσωπικές παρατηρήσεις που για αιώνες βοηθούσαν τους ανθρώπους στην πρόγνωση των καιρικών φαινομένων θα πρέπει να συνδυάζονται πλέον με τις σύγχρονες προγνωστικές προσπάθειες των επαγγελματιών μετεωρολόγων της κάθε χώρας και με τη βοήθεια οργάνων για καλύτερη αποτελέσματα. Δεν αρκεί πλέον μόνο η προσωπική παρατήρηση.
Εδώ θα πρέπει να πούμε ότι το φυσικό περιβάλλον μας προειδοποιεί για την οποιαδήποτε μεταβολή του καιρού σε μία περιοχή πολύ πριν αυτή συμβεί. Προαναγγέλεται από τη φύση με διάφορα οπτικά φαινόμενα και από τις εκδηλώσεις των ζώων. Όλα αυτά συν των σύγχρονων παρατηρήσεων βοηθούν τον σύγχρονο παρατηρητή του καιρού ώστε να δημιουργήσει μία προγνωστική εικόνα για τον καιρό που θα επακολουθήσει.
Όλα τα γνωμικά είναι χρήσιμα γιατί προέρχονται από την εμπειρία του λαού μας τα οποία μάλιστα πλουτίζονται και μεταδίδονται από γενά σε γενιά.
Κατά γενική ομολογία όλα αυτά τα γνωμικά που θα δούμε παρακάτω στηρίζονται στις παρατηρήσεις των γεωργών , των βοσκών, των ναυτικών, και των ανθρώπων της υπαίθρου. ΔΕΝ πρέπει όμως να στηριζόμαστε μόνο σε αυτά όπως είπαμε και πιο πριν ούτε στα σημεία του καιρού ούτε στις εκδηλώσεις των ζώων για την επερχόμενη μεταβολή του καιρού. Ο λόγος είναι ότι η καιρική κατάσταση, για τη οποία μας προειδοποιούν τα φυσικά αυτά φαινόμενα και διαισθάνονται τα ζώα δεν μας επισκέπτεται πάντοντε , είτε γιατί μεσολάβησαν άλλα φυσικά αίτια και άλλαξε η κατεύθυνση είτε γιατί εξασθένησε και δεν έφτασε στον τόπο μας . Γι αυτό το λόγο ακριβώς θα πρέπει πλέον να μην στηριζόμαστε μόνο σε αυτές τις ενδείξεις αλλά και να μελετούμε και τα υπόλοιπα δεδομένα που έχουμε πλέον στην σύγχρονη εποχή απεριόριστη πρόσβαση.
Ας δούμε λοιπόν τα γνωμικά:
Χρώμα Ήλιου - Ουρανού ενότητα "Ράβδοι ή Ποδάρια"
Ευαγγελική περικοπή Μέγα Βασίλειου" "Είπεν ο κύριος. "...Σήμερον χειμών έσται στυγνάζει γαρ πυρράζων ο ουρανός" Η ερμηνεία: "...Σήμερα θα είναι χειμώνας. Γιατί κοκκινίζει με σύννεφα ο ουρανός" (Ματθ. ιστ' 3)
Τα περισσότερο γνωστά "σημεία του καιρού" με τα χρώματα που παίρνει ο ουρανός.
- "Κόκκινη δύση προμηνούσε αέρα".
- "Ηλιοβασίλεμα κόκκινο και καλό καιρό, είναι ένδειξη ότι την άλλη μέρα θα έχουμε καλοσύνη"
- "Όταν δεις το πρωί να κοκκινίζει ο ουρανός από την ανατολή θα'χουμε βροχερή μέρα."
- "Ο ουρανός κόκκινος προτού ανατείλει ο ήλιος και το χρώμα του χάνεται μόλις ανατείλει ο ήλιος, είναι σημείο βροχής".
- "Ουρανός γαλανός ανοικτού χρώματος και λαμπρός (διαυγής), σημαίνει ωραίο καιρό."
- "Αν ο ήλιος στην ανατολή του είναι λαμπρός σημαίνει ωραία μέρα. Αν όμως είναι λευκός και δεν λάμπει, ο καιρός θα είναι βροχερός και σκοτεινός."
- "Όταν ο ήλιος δύει σε ουρανό με ανοιχτό πορτοκαλί χρώμα χωρίς σύννεφα, σημαίνει ωραίο καιρό."
- "Ουρανός με ρόδινο χρώμα και ο ήλιος δύει με σύννεφα ή χωρίς σύννεφα σημαίνει ωραίο καιρό. Αν όμως το χρώμα του είναι σκοτεινό, θολό, προανεγγέλει βροχή".
- "Όταν ο ήλιος καίει πολύ και η ατμόσφαιρα είναι πνιγηρά, σημαίνει βροχή. (Αυτό οφείλεται στον αέρα που είναι φορτωμένος με πολλούς υδρατμούς)."
- "Ουρανός κόκκινος ή κίτρινος το πρωί σημαίνει κακοκαιρία ή βροχή."
- "Κόκκινη δύση την άλλη μέρα θα πάρει αέρα".
- "Όταν ο ήλιος βασιλεύει και επικρατεί σιρόκος και παρουσιασθούν κόκκινα σύννεφα, την άλλη μέρα θα είναι φουρτούνα και πιθανόν όστρια."
- "Με ουρανό νεφελλώδη και λίγο μετά την ανατολή ή πριν από τη δύση του ήλιου δέσμες ακτίνων περνούν ανάμεσα από τα σύννεφα σαν ράβδοι ή πόδια, είναι προάγγελοι κακοκαιρίας."
- "Όταν τα Χριστιανά (ξερονήσια , βοσκότοποι, νότια της Σαντορίνης) είναι σκοτεινά και δεν φαίνονται (οποιαδήποτε ώρα), έχει βροχή."
- "Δύση του ήλιου πίσω από παχειά σύννεφα με ορίζοντα στην ανατολή χαλκόχροου, σημαίνει βροχή."
- "Όταν ο ήλιος βασιλεύει με μπόρα και έχει πόδια, σημαίνει κακοκαιρία και βροχή."
- "Όταν ο ήλιος ανατέλει με πόδια και ο ουρανός είναι καθαρός, θα'χουμε κακοκαιρία την ίδια μέρα."
- "Όταν ο ήλιος δύει με λαμπρό κίτρινο χρώμα θα έχουμε αέρα, και όταν το χρώμα είναι αδύνατο κίτρινο, δείχνει βροχή."
- "Ήλιος ποδαράτος , αγέρας φουρτουνάτος"
- "Ήλιος με ποδάρια , όστριες μαϊστράλια."
- "Η καλή μέρα από το πρωί φαίνεται"
- "Άσπρος ήλιος, μαύρη μέρα."
Άλως - Στέμμα
Δύο εντυπωσιακά φαινόμενα είναι και η άλως και το στέμμα . Άλως είναι ο μεγάλος οπτικός κύκλος γύρω από τον ήλιο ή το φεγγάρι. Σχηματίζεται όταν μπροστά από τον ήλιο ή το φεγγάρι υπάρχουν θύσανοι και θυσανοστρώματα. Δημιουργείται με διάθλαση και ανάκλαση των ακτίνων τους καθώς προσπίπτουν πάνω στους παγοκρυαστάλους από τους οποίους αποτελούνται οι θύσανοι και τα θυσανοστρώματα. Το Στέμμα είναι μικρότερος φωτεινός κύκλος από την άλω. Δημιουργείται από την περίθλαση των ακτίνων του ήλιου ή του φεγγαριού στα υδροσταγονίδια των νεφών που βρίσκονται εμπρός από τον ήλιο ή το φεγγάρι. Γενικά όσο μικρότερα είναι τα υδροσταγονίδια τόσο μεγαλύτερο είναι το στέμμα.
- ""Σημείον" η σύστασις (της αλως) ύδατος εστίν..." (Ο σχηματισμός άλως είναι σημείο βροχής) (Αριστοτέλης)."
- "Τω ηλίω δε όταν αι λεγόμεναι άλως περιγράφονται ή ύδατος αερίου πλήθος ή πνευμάτων βιαίων κίνησιν υποφαίνουσιν" (Όταν σχηματίζεται άλως γύρω από τον ήλιο, προαναγγέλει βροχές ή σφοδρούς ανέμους)(Μ.Βασίλειος)
- "Κύκλο έχει το φεγγάρι για βροχή και ανεμοζάλη."
- "Του ήλιου κύκλος άνεμος του φεγγαριού χειμώνας."
- "Του ήλιου κύκλος άνεμος του φεγγαριού βρεχάμενος."
- "Άλως με άνεμο και το βαρόμετρο κατεβαίνει είναι "σημείο" κακοκαιρίας."
- "Άλως χωρίς αέρα και το βαρόμετρο είναι στάσιμο , σημαίνει βροχή."
- "Στέμματα μεγάλα γύρω από τον ήλιο ή το φεγγάρι σημαίνει ότι τα σύννεφα αποτελούνται από μικρές σταγόνες. Δεν είναι απίθανο να βρέξει."
Ουράνιο τόξο
Οι άνθρωποι της υπαίθρου παρατηρούν το ουράνιο τόξο και προβλέπουν τον καιρό καθώς και την καλή ή κακή καρποφορία της γης.
- "Όταν φανούν δύο ή τρία ουράνια τόξα συγχρόνως, έχουν τη γνώμη ότι θα βρέξει πολύ."
- "Όταν βρέχει συνεχώς και παρουσιασθεί ουράνιο τόξο πιστεύουν ότι η βροχή θα συνεχισθεί."
- "Όταν μετά από βροχή παρουσιασθεί ουράνιο τόξο τότε λένε θα έχουμε καλό καιρό."
- "Νερατζούλα (ουράνιο τόξο) το βραδί σταύρωσε τσ' αρμένιζε (κάνε το σταυρό σου και ταξίδευε) (Ναυτικοί από την Οία της Σαντορίνης)."
- "Νερατζούλα (ουράνιο τόξο) από βραδύς, εύρα πόρτα το ταχύ (το πρωί θα βρέξει)."
Φεγγάρι και άστρα
Μία σημαντική ενότητα σίγουρα αποτελεί το φεγγάρι και τα άστρα . Ασχολήθηκαν οι αρχαίοι και οι σύγχρονοι άνθρωποι. Οι άνθρωποι τις υπαίθρου υποστηρίζουν ότι ο καιρός που επικρατεί την ημέρα της Νέας Σελήνης θα διατηρηθεί και καθ'όλο το τέταρτο της Σελήνης.
Από την εποχή του Θεόφραστου έως σήμερα είναι παραδεκτό ότι όταν η Νέα Σελήνη είναι όρθια , θα'χουμε καλοκαιρία, αν έχει κλίσηκαι οι μύτες της είναι στραμένες λοξώς προς τα κάτω θα έχουμε κακοκαιρία, αν είναι τελείως ξαπλωμένη θα έχουμε έντονη κακοκαιρία. ("Όρθιο το φεγγάρι ξάπλα ο καπετάνιος, ξαπλωμένο το φεγγάρι όρθιος ο καπετάνιος).
Οι αγρότες έχουν τη γνώμη:
- "Όταν το φεγγάρι σκεπάζεται από ομίχλη, θα έχουμε ανέμους."
- (Κατά τους ναυτικούς) " Όταν το φεγγάρι έχει μουντάδα (θολούρα) θα περιμένουμε βροχές και φουρτούνα."
- "Άμα βλέπεις το φεγγάρι να'χει αλώνι και τριγύρω του άλλα δύο μεγαλύτερα, θα'χουμε χάση κόσμου. (μεγάλη κακοκαιρία)."
- "όταν το φεγγάρι είναι λαμπερό με κύκλο καθαρό (όχι θαμπό) θα'χουμε αέρα. Ενώ κύκλος μικρός και θαμπός προμηνύεται βροχή."
- "Του Γενάρη το φεγγάρι, ήλιος της ημέρας μοιάζει."
- Ναυτικοί από την πείρα τους ερμηνεύουν : "Όταν το φεγγάρι έχει κύκλο, έχει και πόρτα σε ένα σημείο του κύκλου, από εκεί θα φυσήξει."
Υποενότητα ΑΣΤΡΑ: (Από τους ναυτικούς της Δωδεκανήσου ξέρουμε)
- "Άμα ο καπετάνιος είναι να ξεκινήσεις από λιμάνι θα σταθεί μέχρι τα μεσάνυχτα για να δει πως πάνε τα άστρα."
- "Σαν τσακουματίζουν τ'άστρα δήσε πιο γερά τη βάρκα."
- "'Οταν δεις τ'αστρα να τρεμουλιάζουν θα έχουμε αέρα."
- "Άμα παίζουν τ'αστρα θα έχουμε κακοκαιρία."
- (Σε άλλες περιοχές τις χώρας μας λένε) "Τα στέρια πιρπυρίζουνε (λαμποκοπούν) ή βροχή ή αέρα."
- "Αν τα άστρα δεν φαίνονται ζωηρά είναι σημείο βροχής."
Σύννεφα - Άνεμοι
- 'Οταν παρουσιασθούν λεπτοί διαφανείς θύσανοι είναι σημείο καλού καιρού.
- Θυσανωστρώματα που πυκνώνουν και κινούνται γρήγορα, μας πληροφορούν ότι η κακοκαιρία πλησιάζει.
- Αν τα θυσανοστρώματα κινούνται με διεύθυνση διαφορετική από εκείνη της διευθύνσεως του κατωτέρω ανέμου μας προειδοποιούν ότι πλησιάζει έντονη κακοκαιρία.
- Όταν τα σύννεφα μαζεύονται στις βουνοπλαγιές προαναγγέλουν βροχή.
- Εάν τα σύννεφα καθώς ανέρχονται στις βουνοπλαγιές διαλύονται είναι σημείο καλοκαιρίας.
- Αν τα σύννεφα κατά την ανατολή του ηλίου διαλύονται ή φεύγουν προς την δύση, καθώς ο ήλιος ανυψώνεται προαναγγέλουν ωραία μέρα ηλιόλουστη.
- Αμα γεμίσει με σύννεφα ο ουρανός γύρω-γύρω στον ορίζοντα θα'χουμε βροχή.
- Φρύδι είναι μία ταινία νέφους ομαλή λίγο πάνω από τον ορίζοντα, είναι σημείο σφοδρού ανέμου που θα συνεχιστεί.
- Στην Αθήνα όταν ο Υμηττός σκεπασθεί από σύννεφα (φορέσει τη σκούφια του) είναι πολύ πιθανό ότι θα βρέξει.
- Στην περιοχή του Σαρωνικού παρατηρούν την κορυφή της Αίγινας αν θα σκεπασθεί με σύννεφα για να προβλέψουν βροχή.
- Ουρανός θολός ή άχρωμος με σύννεφα γκρίζα και σκούρα σημαίνει ότι μεταξύ τους υπάρχουν μεγάλες υδροσταγόνες και ο αέρας είναι υγρός είναι πολύ πιθανό να βρέξει.
- Στη Σαντορίνη λένε: "Όσαμε τ'Αη Νικόλα οι πέτρες και οι τοίχοι δρώνουνε και ύστερα αποξυλώνουνε (στεγνώνουν).
- Αν το χειμώνα μετά από ωραίο καιρό , οι τοίχοι και οι πέτρες υγραίνονται, ιδρώνουν κι αν οι κορυφές των βουνών σκεπάζονται από σύννεφα , τότε η βροχή πλησιάζει.
- (Γνωμικά για τα σύννεφα) "Του κακού καιρού τα νέφη πότε πάνω, πότε κάτω."
- "Πάγος και συννεφιά γρήγορα βαρυχειμωνιά."
- "Εφόρτωσε όστρια; φόρτωσε και φεύγα." (Βαρειά συννεφιά από ΝΔ; ή Δ; τότε φόρτωσε γρήγορα το ζώο σου και φεύγα.)
- "Παν' τα σύννεφα στην Πάτρα; πάνε τα γραμιά (τάφροι) γεμάτα."
- "Πάνε τα σύννεφα στη Μάνη; πάλι ξέρα θα μας κάνει."
- "Έχει σύννεφα στο Τουρί; κάτσε γιέ μου στο χουζούρι." (Τουρί, βουνό στο Καστελλόριζο)
- "Τα μαύρα σύννεφα του βοριά τα κόκκινα του νότου. Κι αν πεις για κατακκόκινα του άπιστου (ασταθούς) σιρόκου."
Υποενότητα ΑΝΕΜΟΙ:
- Γενική ομολογία: "Όταν θα έχουμε απότομη και αντίθετη αλλαγή της διεύθυνσης του ανέμου , συνήθως θα έχουμε βροχή."
- Στην Κύπρο λένε: "Άμα φυσά καματερός (νότιος) τζαι τρέχουν τα νέφη στο Τρόοδος έχομε βροσήν."
- Γνωμικά μεταξύ των ναυτών για τον άνεμο: "Γέρο βοριά (ημερών) αρμένιζε και νότον παλληκάρι."
- "Όστρια καλοκαιρινή μαϊστρο ξημερώνεις."
- "Όταν παλεύουν οι καιροί (όπως βόρειος , νότιος άνεμος) σίγουρα θα βρέξει."
- "Νερά μπασιά ο γαρμπής το βοριά."
- "Είδες πρόβατα; (σύννεφα μικρά λευκά σαν κύματα) Πίσω τους είναιο βοσκός ( ο άνεμος)."
- "Αν δεν μαλώσουν δυό καιροί δεν βρέχει/"
- Στην Αιτωλοακαρνανία λένε: "Όστριες κιάρες , όστριες κι άλλες."
- "Τον πουνέντε και γαρμπή σαν βραδυάσει θα τον δεις."
- "Σαν δεις βοριά, βροχάρη κάτεχε."
- "Άμα φυσάει μαΐστρος, θα' χω καλοκαιρία χωρίς βροχές."
- "Πρώτο σιρόκο αρμένιζε και δεύτερο μαΐστρο."
Σημεία από τα ζώα.
Τα ζώα εκτός από τις χρήσιμες υπηρεσίες που προσφέρουν στον άνθρωπο έχουν και την ικανότητα να προαισθάνονται καιρικές μεταβολές. Από τις παρατηρήσεις μας στα ζώα παραθέτουμε τα εξής σημεία:
- "Το πρόβατον χειμώνος προσιόντος λάβρως προς των τροφών επεκβάλλεται ώσπερ επισιτιζόμενον προς την μέλλουσαν ένδειαν." (Το πρόβατο όταν πλησιάζει χειμώνας τρέχει λαίμαργα στην τροφή του για να εξασφαλίσει την τροφή του τον χειμώνα. Μ.Βασίλειος)."
- Σε πολλά μέρη της Ελλάδος παραδέχονται : "Όταν το γαϊδούρι γκαρίζει ή όταν τρέχει γρήγορα για τροφή στο παχνί, ή όταν αν και φορτωμένο αρπάζει από κάτω ότι βρίσκει θα έχουμε χειμώνα."
- "Τα σκιρτήματα του αλόγου ή του ημιόνου ή όταν κτυπούν τα πόδια τους είναι σημείον ότι θα έχομεν χιόνια."
- "Όταν τα γουρούνια τ'αμολητά (τα κοπάδια) και είναι να αλλάξει ο καιρός χορεύουν και αρπάζουν χορτάρια στο στόμα.".
- Πολλές φορές το σκυλί είναι το βαρόμετρο των γεωργών. " Άμα σκάφτει ο σκύλος θα κάνει κακοκαιρία.
- Στη Μάνη και σε άλλες περιοχές έχουνε την εξής πρόβλεψη: "Κατά την ημέρα της Σταυροπροσκυνήσεως (14 Σεπτεμβρίου) αν το σκυλί κοιμάται με το κεφάλι προς το νοτιά, τότε θα έχουμε βαρυχειμωνιά."
- Η γάτα και αυτή έχει την ικανότητα να προαισθάνεται τις αλλαγές του καιρού. "Όταν ροχαλίζει η γάτα ο καιρός θα το πάει σε βροχή."
- "Όταν η γάτα νιαουρίζει κατά την ανατολή προμηνύεται καλός καιρός, αν νιαουρίζει κατά το νοτιά, θα βρέξει."
- "Αν καίγεται η γάτα στη χόβολη θα έχουμε βαρύ χειμώνα."
- "Άμα βλέπεις τη γάτα να νήβεται να προσέξεις, όταν σταματήσει το νήψιμο κατά που βλέπει. Άμα βλέπει στο βοριά, θα φυσήξει βοριάς, αν προς το νότο θα καλοσυνέψει."
- "Όταν οι γάτες και τα σκυλιά κυλιούνται, θα'χουμε καλοκαιρία."
Έντομα
- Μέλλισες :"Η μέλλισα από Τον Δημιουργό έχει σοφία. Ξέρει πότε θα βρέξει και δεν βγαίνει από την Κυψέλης της για να τρυγίσει το νέκταρ των λουλουδιών. Αν βγει από την κυψέλη της και επιστρέφει αμέσως χωρίς να συγκρατεί γύρη στα πόδια της, είναι σημείο για του μελισσοκόμους ότι έρχεται βροχή.
- Τζίτζικας : Οι ακούραστοι αυτοί μουσικοί του καλοκαιριού βοήθαγαν πάντοτε τους αγρότες για την πρόβλεψη των αλλαγών του καιρού. Οι αγρότες μας λένε: "Άμα λαλούνε από τα χαράματα οι τζίτζικοι θα έχουμε ζέστη .
- "Όταν λαλούν από βραδύς θα κάνει μεγάλη ζέστη "καύσων".
- "Μη με γελάσει ο βάτραχος ή το χελιδονάκι , αν δε λαλήσει ο τζίτζικας δεν είν' καλοκαιράκι.
- Τα μυρμήγκια: Έχουν επίσης άριστα αισθητήρια όργανα για την πρόβλεψη των καιρικών συνθηκών. Όταν το Φθινόπωρο αντιληφθούν μεταβολές του καιρού, αρχίζουν μία σειρά εργασιών. Μεταφέρουν τις τροφές και τα αυγά τους σε πιο σίγουρες υπόγειες κατοικίες. Κατόπιν κόβουν τη φύτρα των σπόρων για να μην βλαστήσουν και καθαρίζουν τις αποθήκες τους από άχρηστα αντικείμενα (φλοιούς κλπ.) Τέλος φράζουν την τρύπα της φωλιάς τους.
- "Δεν θα δούμε βροχή όταν οι τροφές των μυρμηγκιών είναι ακόμη στην επιφάνεια." (Μ.Βασίλειος)
- "Όταν οι μύρμηγκες σχηματίσουν σωρούς από χώμα στις τρύπες τους, ο καιρός θα χαλάσει."
- Γνωμικό : "Μυρμήγκια πιλάνε, το χειμώνα καρτεράνε."
- Μύγα : Πασίγνωστο γνωμικό : "Όταν τσιμπάνε οι μύγες θα βρέξει."
- Επίσης: "Όταν το πρωί ή το μεσημέρι τσιμπούν οι μύγες έρχεται βροχή."
Πουλιά
Πάντα οι φωνές των πουλιών, το πέταγμα και οι μετακινήσεις τους, φανερώνουν μεταβολές των καιρικών καταστάσεων.
Οι περισσότερο γνωστές εκδηλώσεις είναι:
- "Όταν βλέπεις πουλιά να λούονται στο χώμα σημαίνει βροχή ή χειμώνα."
- "Άμα φωνάζουν τα πουλιά θα έχουμε χειμώνα γρήγορα."
- "Όταν δεις πετεινό ή όρνιθα να ψειρίζονται αυτό φανερώνει βροχή ή χιόνι."
- "Άμα λαλούν οι πετεινοί θα' χουμε αλλακοκαιριά."
- "Άμα λαλούν οι πετεινοί ενώ βρέχει σημαίνει ότι η βροχή σε λίγο θα σταματήσει."
- "Όταν φωνάζει ο πετεινός αργά το απόγευμα ή στις εννέα το βράδυ, αν η φωνή του είναι μονή θα κάνει κακοκαιρία, αν είναι διπλή θα έχουμε καλοκαιρία."
- Γνωμικό: "Οι κόκκοροι κράζουν , οι καιροί αλλάζουν."
- "Ο κόκκορας λαλεί, σιρόκος ή βροχή."
- "Συνήθως οι πετεινοί κράζουν τα μεσάνυχτα και κατά τα ξημερώματα -όταν κράζουν άλλη ώρα σημαίνει αλλαγή του καιρού."
- "Όταν οι γλάροι πετούν πάνω από τη στεριά σημαίνει ότι έρχεται κακοκαιρία. Όταν κράζουν δυνατά ταυτόχρονα έρχεται μεγάλη καταιγίδα."
- "Όταν οι γλάροι από το πρωί αφήνουν τους βράχους και πετούν μακρυά στο πέλαγος, είναι σημείον καλού καιρού."
- "Χελιδόνι γύρισε, καλοκαίρι μύρισε."
Άνθρωπος
Είναι αναγνωρισμένο και επιστημονικά ότι οι καιρικές αλλαγές επιδρούν στην υγεία του ανθρώπου. Ο Θεόφραστος από τον 4ο αι. π.Χ. αναφέρει: "Εάν οι πόδες οιδώσι (πρησθούν) νότια η μεταβολή."
- "Όταν φουσκώνουν τα πόδια και δεν μπαίνουν τα παπούτσια, ο καιρός θα γυρίσει νοτιάς.
- "Όταν σε τρώνε οι χιονίστρες, αν είναι καλοσύνη θα έρθει κακοκαιρία."
- Γενικά όσοι υποφέρουν από αρθριτικά, ρευματισμούς ή κατάγματα, οι παθήσεις τους είναι ένα ευαίσθητο βαρόμετρο γι'αυτούς. Αισθάνονται πόνους και αδιαθεσία στις καιρικές μεταβολές με τον όχι ευχάριστο αυτό τρόπο προβλέπουν όταν πλησιάζει καταιγίδα ή βροχή ή υγροί νότιοι άνεμοι, καθώς και όταν πέφτει το βαρόμετρο σε χαμηλά επίπεδα.
Ας περάσουμε και στους πρακτικούς κανόνες πρόγνωσης του καιρού που όλοι πρέπει να έχουμε στο προγνωστικό μας οπλοστάσιο:
Α.: Ο καιρός θα διατηρηθεί ωραίος όταν:
- Ο άνεμος πνέει ασθενής από δυτικά ή βορειοδυτικά.
- Ο δείκτης του βαρομέτρου μένει σταθερός ή μετακινείται προς τις μεγαλύτερες τιμές του.
- Ο δείκτης του βαρομέτρου στρέφεται συνέχεια γοργά προς τις μεγαλύτερες τιμές.
- Η πρωινή ομίχλη διαλύεται μέχρι το μεσημέρι.
- Τα σύννεφα μετά την ανατολή του ήλιου αρχίζουν να διαλύονται. Ή τα σύννεφα που βρίσκονται στις πλαγιές των βουνών ή διαλύονται ή ανεβαίνουν.
- Στον ουρανό υπάρχουν σύννεφα που είναι λεπτά, διαφανή σαν νήματα και είναι στάσιμα.
- Ο ήλιος είναι λαμπρός και όταν ανατέλλει και όταν δύει έχει χρώμα ανοιχτό πορτοκαλί.
- Ο ουρανός είναι λαμπρός γαλανός ή ροδόχρους κατά τη δύση του έστω και αν υπάρχουν σύννεφα.
Β.: Ο καιρός θα γίνει βροχερός ή θα έχουμε χιονοπτώσεις όταν:
- Άνεμοι νότιοι πνέουν συνέχεια με αυξανόμενη ταχύτητα και τα σύννεφα στον ουρανό κινούνται δυτικά.
- Άνεμος βόρειος στρέφεται διαδοχικά προς δυσμάς και τελικά γίνεται νότιος.
- Ο δείκτης του βαρομέτρου κινείται συνέχεια προς τις μικρότερες τιμές.
- Σύννεφα από παχείς θυσσάνους ακολουθούνται από σύννεφα χαμηλά. Η επαλήθευση του κανόνα αυτού είναι μεγαλύτερη όταν ταυτόχρονα και ο δείκτης του βαρομέτρου στρέφεται συνέχεια προς τις μικρότερες τιμές του (πτώση πίεσης).
- Σύννεφα σωρείτες αρχίζουν ν'αναπτύσσονται κατακόρυφα προς τα επάνω.
- Σύννεφα αρχίζουν να μαζεύονται στις πλαγιές των βουνών.
- Σύννεφα που σχηματίζονται στις πλαγιές των βουνών αυξάνουν σε μέγεθος ή κατεβαίνουν σε χαμηλότερο ύψος.
- Σύννεφα χρώματος προς το καφέ θολό ή χωρίς χρώμα ουρανό παρουσιάζονται ανάμεσα στα διάκενα που έχουν τα κατώτερα σύννεφα.
- Ο ήλιος είναι λευκός, χωρίς να'χει λάμψη και φεγγάρι που μόλις διακρίνεται και που οι άκρες του δεν φαίνονται καλά.
- Ο ήλιος καίει και η ατμόσφαιρα είναι πνιγηρή.
- Υπάρχει άλως με άνεμο και παρατηρείται πτώση του βαρομέτρου.
- Υπάρχουν μικρά στέμματα στον ήλιο και στο φεγγάρι, δλδ μικροί χρωματιστοί κύκλοι γύρω από τον δίσκο του ήλιου και του φεγγαριού.
- Τα αστέρια χάνουν τη φωτεινότητά τους. Φυσικά αυτό ισχύει για τις περιοχές μακρυά από τις πόλεις. Γιατί στις πόλεις και ιδιαίτερα όταν υπάρχουν βιομηχανικές εγκαταστάσεις , το φως των άστρων είναι εξασθενιμένο από την μόλυνση της ατμόσφαιρας και από την φωτοχημική ρύπανση.
- Το χειμώνα οι τοίχοι υγραίνονται και τα βουνά είναι σκεπασμένα με σύννεφα.
- Οι ηλιακές ακτίνες περνούν ανάμεσα από τα σύννεφα και μοιάζουν σαν τεράστια πόδια.
- Ο ουρανός είναι σκοτεινός και απειλητικός από δυτικά.
- Έρχονται μαύρα σύννεφα από Δ - ΝΔ.
- Όταν διακρίνεται ένας τοίχος από σύννεφα και κυρίως από τα Δ-ΝΔ
Γ.: Θερμοκρασία. Για την θερμοκρασία έχουμε γενικά υπόψην.
- Η θερμοκρασία γενικά αυξάνει όταν πνέουν νότιοι άνεμοι και ο ουρανός την ημέρα είναι αίθριος και τη νύχτα σκεπάζεται από σύννεφα.
- Η θερμοκρασία γενικά ελαττώνεται όταν πνέει άνεμος βόρειος ή βορειοδυτικός.
Δ.: Σχηματισμοί νεφών και έλευση κακοκαιρίας.
- Χωρισμένα και ανομοιόμορφα σύννεφα πυκνώνουν, αυξάνουν και χαμηλώνουν.
- Γρήγορα κινούμενα σύννεφα πυκνώνουν και χαμηλώνουν.
- Σύννεφα ανακατεμένα προέρχονται από διάφορε διευθύνσεις και σε διαφορετικούς χρόνους.
- Μία γραμμή από μεσσαία ή χαμηλά συμπαγή σύννεφα εμφανίζεται από δυτικά.
- Το καλοκαίρι βαρειά σύννεφα συσσωρεύονται και κατασκευάζουν πριν από το μεσημέρι, ένα πελώριο κουνουπίδι.
- Υπάρχουν σύννεφα σκοτεινά με στρογγυλεμένη βάση.
Ε.: Σχηματισμοί νεφών και έλευση καλοκαιρίας.
- Η ομίχλη διαλύεται πριν το μεσημέρι.
- Τα σύννεφα ελαττώνονται σταθερά κατά την ποσότητα.
- Η βάση στα σύννεφα ανεβαίνει ψηλότερα.
- Σχηματίζεται ένα πυκνό σαν σεντόνι σύννεφο με ρυτίδες. Δείχνει αύξηση διάλυσης της νέφωσης.
Στοιχεία χονδρικής πρόγνωσης καιρικών συνθηκών με βάση τον άνεμο , την βαρομετρική πίεση και την τάση της.
Από τα αριστερά προς τα δεξιά:
Διεύθυνση ανέμου - Βαρομετρική πίεση σε mbars - Ο καιρός θα είναι:
ΝΔ-ΒΔ | 1019mb - 1023mb (Σταθερά) | Ωραίος καιρός πολύ μικρή μεταβολή της θερμοκρασίας σε 24 ή 48 ώρες.
ΝΔ-ΒΔ | 1019mb - 1022mb (Ταχεία άνοδος) | Ωραίος καιρός σε 48 ώρες αύξηση της θερμοκρασίας και βροχή.
ΝΔ-ΒΔ | 1022mb ή μεγαλύτερη πίεση και σταθερά | Εξακολουθεί ωραίος καιρός.
ΝΔ-ΒΔ | 1022mb ή μεγαλύτερη ή ελαττούμενη βαθμιαία | Ωραίος καιρός λίγο θερμότερος σε 48 ώρες
Ν-ΝΑ | 1019mb -1023mb ελαττούμενη βαθμιαία | Βροχή σε 24 ώρες.
Ν-ΝΑ | 1019mb-1023mb και ελαττούμενη ταχέως | Ο άνεμος δυναμώνει , βροχή σε 12 ώρες έως 24 ώρες.
ΝΑ-ΒΑ | 1019mb-1023mb και ελαττούμενη βαθμιαίως | Βροχή σε 12 έως 18 ώρες.
ΝΑ-ΒΑ | 1019mb και ελαττούμενη ταχέως | Άνεμος δυναμώνει και βροχή σε 12 ώρες.
Α-ΒΑ | 1019mb ή μεγαλύτερη και ελαττούμενη βαθμιαία | Το χειμώνα βροχή σε 24 ώρες το καλοκαίρι με ασθενής ανέμους. Δεν θα έχουμε βροχή για μερικές μέρες.
Α-ΒΑ | 1019mb η μεγαλύτερη και ελαττούμενη ταχέως | Το χειμώνα βροχή ή χιόνια και ο άνεμος δυναμώνει. Το καλοκαίρι βροχή σε 12 έως 24 ώρες.
ΝΑ-ΒΑ | 1014mb ή λιγότερο και ελαττούμενη βραδέως | Η βροχή συνεχίζεται και άλλες 24 ή 48 ώρες
ΝΑ-ΒΑ | 1014mb ή λιγότερο και ελαττούμενη ταχέως | Βροχή με δυνατούς ανέμους. Σε 36 ώρες θα επακολουθήσει διαύγεια και ψύχος.
Ν-ΝΔ | 1014mb ή λιγότερο και ανέρχεται βαθμιαία. | Ο καιρός θα καθαρίσει σε λίγες ώρες και θα είναι ωραίος για μερικές μέρες.
Ν-Α | 1008mb ή λιγότερο και ταχεία πτώση περεταίρω. | Ισχυρά θύελλα σε λίγο. Επακολουθεί καθαρός ουρανός σε 24 ώρες και κατά τον χειμώνα ψυχρότερος.
Α-Β | 999mb ή λιγότερο και ταχεία πτώση περεταίρω | Ισχυρά Θέλλα από ΒΑ σε λίγες ώρες με δυνατή βροχή ή έντονες χιονοπτώσεις.
τείνει να στραφεί σε Δ | 1006mb ή λιγότερο με ταχεία άνοδο | Καθαρός ουρανός και κρύο.
Σημειώστε ότι στις παραπάνω πιέσεις αναφέρεται η μέγιστη ή ελάχιστη πίεση κατά περίπτωση. Πχ. 1008mb ή λιγότερο με ταχεία πτώση σημαίνει ότι μπορεί η πίεση να είναι 1002mb και να πέφτει ραγδαία φτάνοντας τα 990mb πχ.
Οι παραπάνω πρακτικοί κανόνες αφορούν την Ελληνική επικράτεια και δεν είναι πανάκειοι. Ο σωστός προγνώστης ή παρατηρητής της περιοχής του θα πρέπει να συμβουλεύεται πληθώρα οργάνων-χαρτών-ΕΜΥ και παρατηρήσεων των καιρικών φαινομένων για να βγάλει μία αξιοπρεπή και όσο το δυνατόν πιο ρεαλιστική πρόγνωση γίνεται. Δεν αρκούν μόνον τα παραπάνω που αναφέραμε.
Η δουλειά της προγνώσεως του καιρού είναι μία πολύ δύσκολη υπόθεση και γι αυτό θα πρέπει να υπάρχει κατανόηση προς τον προγνώστη και τα αποτελέσματα των εκτιμήσεών του ως προς το τελικό αποτέλεσμα. "Μην πυροβολείτε τους προγνώστες" (Κος. Τάσος Αρνιακός) όπως είχε πει πολύ σωστά.
Επίλογος:
Ευχαριστώ για την υπομονή σας στην ανάγνωση αυτού του μακροσκελούς άρθρου αλλά πιστεύω ότι η γνώση των παλαιότερων γενεών ΔΕΝ πρέπει να χαθεί στη λήθη όπως τα τελευταία χρόνια δυστυχώς συνηθίζεται στις μεγάλες πόλεις της χώρας μας. Διότι οι νέοι χάνουν την επαφή με τη φύση και το περιβάλλον και τίνουν να χάνουν και την κληρονομιά που αφήσανε οι προγόνοι τους στα χωριά τους. Οφείλουμε να σεβαστούμε τις προσπάθειες αιώνων για την κατανόηση των μηχανισμών του καιρού από απλούς ανθρώπους που δεν είχαν πρόσβαση στην Πανεπιστημιακή κοινότητα και ανέπτυξαν τους δικούς τους τρόπους κατανόησης των επερχόμενων καιρικών μεταβολών. Το άρθρο αυτό αφιερώνεται σε όλους τους φίλους του καιρού και στο Meteoclub.gr που θα συνεχίσει να κρατάει την μετεωρολογία ζωντανή και φιλική σαν επιστήμη για όλους.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Σωτήρης Σιδέρης (ZEUS)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Αριστοτέλης, Μετεωρολογικά, εκδ. I.L.Ideler Lipsiae 1834.
- Θεόφραστος " Περί Σημείων, Υδάτων, Πνευμάτων και Χειμώνων" - "Περί Φυτών Ιστορία", εκδ. Sir Arthur hort, Harvard, 1961
- Βασίλειος. "Η εξαήμερος Δημιουργία κατά τον Μέγαν Βασίλειον". και Αρχ. Χριστόφορου Παπουτσόπουλου, εκδ. Αδελφότητος Θεολόγων "Ο ΣΩΤΗΡ", 1972
- Αιγινίτης Βασίλειος, "Αι Μετεωρολογικαί Περίοδοι και η σταθερότης του Κλίματος της Ελλάδος" (Επιστημονική Επετηρίς της Φυσικομαθηματικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών),έτος 1946-1947, σ. 17.
- Αιγινίτης Δημήτριος, Μετέωρα. (Σύλλογος προς διάδοση ωφέλιμων βιβλίων, εκδ. 2α. 1927).
- Άκογλου Ξεν., "Από τη ζωή του Πόντου", Λαογραφικά Κοτυώρων, Αθήνα 1939.
- Βασσαρεύς Γ., Πως προβλέπουμε τη βροχή. Μαλεβός ετ. Γ' (1922-1933).
- Βαβουλές Π. Παρατήρματα για τον καιρό. Κρητική εστία , 1957.
- Βενετσάνος Γεώργιος, Λαογραφικά Σαντορίνης, εκδ. Βασιλόπουλος Στεφ.
- Βιργίλιος Μάρων, Βουκολικά-Γεωργικά, εκδ. Ott. Ribbecic Lipsiae, 1894-1895.
- Γερμανός Νικόλαος . Ο βίος των ζώων. Αθήναι 1932.
- Καραπιπέρης Λ.Ν. Πρακτική Μετεωρολογία, Αθήναι 1966.
- Κουκουλές Φαίδων, Βυζαντινός Βίος και Πολιτισμός, τ. 1ο, ΙΙ, Αθήναι 1948.
- Κρεκούκια Δ.Α. Τα προγνωστικά του καιρού εις την Αρχαίαν, την Μεσαιωνικήν και Νεωτέραν Ελλάδα, Αθήναι 1966.
- Λιβάς Ρ. Παροιμίες για τον καιρό - Κυπριακά Γράμματα 4 (1939-1940).
- Λουκόπουλος Δ. Σύμμεικτα λαογραφικά Αιτωλίας, Ε' Μετεωρολογία Λαογραφία 12 (1938-1948)
- Μακρής Γεώργιος Ιακ. Ο καιρός εκδ.3 Διευθ. Μετεωρ. Ινστ. Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών 1966-1971. Τα ανωτέρω στοιχεία διαβάστηκαν από εκεί και τα πλήρη πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στον ίδιο.
- Ματζουράνη Κ. Βουρβουρέϊκη λαογραφία Β' Μετεωρολογικαί παροιμίαι του χωριού μας. Επετηρίς των Βουρβούρων, Γ' 1939.
- Ναυτική Ελλάς, "Σημεία Προγνώσεως του καιρού", 1939
- Πετρίδης Μιχ. Ναυτικά λόγια Καστελλόριζου, Λαογραφία 2, 1910.
- Πολίτης Ν.Γ. Λαογραφικα Σύμμεικτα 3, 1931.
- Πλακίδης Στ. Λαϊκή Αστρονομία εκδ. Κακκολίδη, 1957.
- Χασάπης κων. Λαϊκή Αστρονομία α, εκδ. Αφοί Συρόπουλοι και Κ.Κουμουνδουρέας, 1957.
- Χειρόγραφο ιστορικού λεξικού.
- Χειρόγραφο Λαογραφικού Αρχείου.
- Ψυχογιός Ντ. Μετεωρολογικοά Ηλιακά, τ. 19. 1959.
- Manitius Car. "Εισαγωγή εις τα φαινόμενα" 17, 6 - Lipsiae 1898.
1η Εκπαιδευτική συζήτηση 2015 Θέμα:Μηχανισμοί θερμικής αστάθειας
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Εγκυκλοπαίδεια
- Δημιουργήθηκε στις 29 Απρίλιος 2015
- Συντάχθηκε από τον/την Meteoclub team
- Προβολές: 4223
Οριο χιονόπτωσης: Ετσι προσδιορίζουμε το που πέφτει χιόνι
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Εγκυκλοπαίδεια
- Δημιουργήθηκε στις 26 Ιανουάριος 2015
- Συντάχθηκε από τον/την Yannis1
- Προβολές: 17280
Το όριο χιονόπτωσης και όριο των 0 C: η ειδοποιός διαφορά.
Στην καθημερινότητα, τείνουμε να ταυτίζουμε το όριο του χιονιού με το όριο των 0 C, κάτι όμως δεν είναι απολύτως ακριβές, αφού αυτό το όριο δεν είναι κάπιο απόλυτο επίπεδο, γύρω από το οποίο το χιόνι μετατρέπεται ταχέως σε βροχή. Πως διαχωρίζονται όμως αυτές οι δύο παράμετροι και πως μπορεί κανείς να υπολογίσει και να προσδιορίσει μόνος του το όριο αυτό;
Προκειμένου να γίνει εκριβής πρόγνωση του περιβάλλοντος εντός του οποίου εμφανίζεται η διαδικασία της τήξης, πρέπει να έχουμε πλήρη ενημέρωση, της υπό εξέταση περιοχής, σχετικά με την κάθετη κίνηση της Τ (θερμοβαθμίδα) και τη διανομή της RH εντός του υπερκείμενου αερίου στρώματος. Μια τέτοια πρόγνωση είναι εκ των πραγμάτων αδύνατη σε μεσοπρόθεσμες προγνώσεις και είναι εφικτές μόνο σε βραχυπρόθεσμες προγνώσεις (εντός 24, το πολύ 48 ωρών). Χωρίς τους ακριβείς υπολογισμούς των αριθμητικών προγνωστικών μοντέλων, μπορεί κανείς να εκτιμήσει την παρουσία νιφάδων από 200 έως 300 m κάτω από το όριο της παγοποίησης των 0 C.
Για να υπολογιστεί το επίπεδο της παγοποίησης (0 C) χρησιμοποιούμε τα δεδομένα ενός μετεωρολογικού χάρτη, ο οποίος απεικονίζει την κατανομή της θερμοκρασίας στο ύψος των 850 hPa (mb). Ένας τέτοιος χάρτης δείχνει και τις καμπύλες των θερμοκρασιών (ισόθερμοι). Κατά μέσο όρο και σε συνθήκες σταθερής ατμόσφαιρας, το επίπεδο των 850 hPa βρίσκεται στο ύψος των 1.460 m πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Στην πραγματικότητα όμως, το ύψος των 850 hPa μπορεί να βρίσκεται λίγο υψηλότερα ή λίγο χαμηλότερα των 1.460 m, ανάλογα με την παρουσία υψηλών ή χαμηλών πιέσεων αντίστοιχα.
Στον παρακάτω προγνωστικό χάρτη (1) βλέπουμε τις ισόθερμους στο ύψος των 850 hPa ανά 2 C.Τα διαφορετικά ύψη, στα οποία υπάρχει η hPa επίπεδο 850 σημειώνονται με μαύρες γραμμές, γνωστές στη μετεωρολογία ως ‘γραμμές σταθερού γεωδυναμικού ύψους’ Το ύψος αυτού του ισοϋψείς καμπύλες είναι στη μονάδα «gpdam» (γεωδυναμικού δεκάμετρου), όπου η τιμή αυτή πολλαπλασιάζεται με δέκα, ώστε να προδιοριστεί το υψόμετρο. Π.χ. ο χάρτης (1) δείχνει ότι από την Αττική διέρχεται το γεωδυναμικό ύψός των 142 gpdm, συνεπώς 142 x 10 m = 1.420 m. Άρα, το ύψος των 850 hPa βρίσκεται στα 1.420 m πάνω από την Αττική. Επιπλέον, μας δείχνει ότι στο ύψος αυτό, η Τ βρίσκεται σους 4,5 – 5.0 C.
Αν λοιπόν ένας προγνωστικός μετεωρολικός χάρτης δείξει την Αττική Τ περί τους –6.0 C στο ύψος των 850 hPa (στην πραγματικότητα –6.5 C λαμβάνοντας το μέσο σταθμικό υψόμετρο του κέντρου της πόλεως των Αθηνών (~80 m), σε συνδυασμό με γεωδυναμικό ύψος μεταξύ 138 και 139 gpdm, τότε, πολλαπλασιάζοντας το gpdm x 10 m = 1.385 m, που σημαίνει ότι στο ύψος αυτό βρίσκεται η Τ των –6.5 C. Στην περίπτωση που πέσει μια νιφάδα χιονιού προς το έδαφος, λαμβάνουμε υπόψη ότι ο υπερκείμενος αέρας θερμαίνεται κατά +0.65 C ανά 100 m μείωσης του υψομέτρου, συνεπώς ύστερα από μια πτώση 1.000 m η θερμοκρασία αέρος θα έχει ανέλθει στους 0 C. Αυτό σημαίνει ότι το όριο παγοποίησης (0 C) θα βρίσκεται περί το ύψος των 385 m (1.385 m – 1.000 m) πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Πάνω λοιπόν από το όριο της παγοποίησης (0 C), ο υετός πέφτει σε καθαρά στερά μορφή (χιόνι), ενώ μεταξύ 285 και 385 m αρχίζει η αργή (ξηρή ατμόσφαιρα) ή ταχεία (υγρή ατμόσφαιρα) υγροποίησή της. Υπ΄αυτήν την έννοια –και πάντα ανάλογα με την υπάρχουσα σχετική υγρασία– μπορούν αρκετά συχνά να παρατηρηθούν νιφάδες ή χιονόνερο μέχρι και 300 m κάτω από το όριο της παγοποίησης, ήτοι από υψόμετρο >85 m.
(υποσημείωση: στο παραπάνω κείμενο έγινε αντικατάσταση του παραδείγματος του Βερολίνου με της Αθήνας)
Επιμέλεια – Παρουσίαση: Yannis1 (Weerman)