Κλιματικά δεδομένα Θησείου 1897-2012
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Εγκυκλοπαίδεια
- Δημιουργήθηκε στις 13 Φεβρουάριος 2013
- Συντάχθηκε από τον/την Alexandros_Filadelfia
- Προβολές: 30291
Άποψη του κτιρίου του ΕΑΑ να δεσπόζει στο Λόφο Νυμφών.
Σε συνέχεια του προηγούμενου άρθρου μας εδώ (http://www.meteoclub.gr/themata/egkyklopaideia/4856-klimatika-dedomena-thisiou-meros-a) θα επιχειρήσουμε μια πρώτη προσπάθεια ώστε να επικοινωνήσουμε στατιστικά βασικές μετεωρολογικές παραμέτρους που αφορούν τον ιστορικότερο μετεωρολογικό σταθμό της Ελλάδας στο κέντρο της Αθήνας (Θησείο) από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.
Αυτή η προσπάθεια μας αφορά στην ανάλυση όλων των ομογενοποιημένων στοιχείων βασικών μετεωρολογικών παραμέτρων από το 1897 μέχρι το τέλος του 2012. Συγκεκριμένα σε ότι αφορά τη θερμοκρασία αέρα η χρονοσειρά του Θησείου έχει ομογενοποιηθεί από το 1897 ενώ σε ότι αφορά τον υετό η χρονοσειρά έχει ομογενοποιηθεί από το 1899. Υπενθυμίζουμε ότι ο σταθμός του Θησείου βρίσκεται ακριβώς στην ίδια θέση με σήμερα από το 1897 ενώ και ο περιβάλλοντας χώρος παραμένει αμετάβλητος από τότε.
Τέλος να σημειώσουμε οτι σε αυτό μας το άρθρο δε θα προχωρήσουμε σε αναφορές για διάφορα μετεωρολογικά φαινόμενα τα οποία ενδεχομένως να συνοδεύονταν από τις μετεωρολογικές παραμέτρους που παρουσιάζουμε παρακάτω.Να τονίσουμε πως το συγκεκριμένο άρθρο θα εμπλουτίζεται διαρκώς με νέα στοιχεία καθώς προχωράμε σε καλύτερη ανάλυση λόγω του μεγάλου όγκου του αρχείου.
Σύνθεση χρονοσειράς
Η σύνθεση της χρονοσειράς από το 1897 μέχρι το 2012 ήταν μια απαιτητική διαδικασία.Προφανώς και μια τόσο μεγαλή χρονοσειρά έχει περισσότερο σημασία σε ιστορικό και στατιστικό πλαίσιο. Παρόλα αυτά είναι πολύτιμη στο να μας βοηθήσει να αντλήσουμε σημαντικές πληροφορίες για το κλίμα της Αθήνας σε βάθος χρόνου πάνω από έναν αιώνα.
Η προσπάθεια για την ανάλυση των δεδομένων έγινε κατά το παράδειγμα του προηγούμενου άρθρου μας και πάντα σε συνάρτηση με την εκτενή μελέτη της διεθνούς βιβλιογραφίας για το σταθμό του Θησείου.
Επαναλαμβάνουμε πως την ευθύνη της δημοσίευσης όλων των μετεωρολογικών παραμέτρων της χρονοσειράς από το 1897 μέχρι το 2012 έχει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών αλλά σε κάθε περίπτωση θεωρούμε πως οι αποκλίσεις στις μετεωρολογικές παραμέτρους που παρουσιάζουμε παρακάτω από τη δημοσίευση των στοιχείων από το Ε.Α.Α θα είναι αμελητέες.
Θερμοκρασία αέρα
Συνολικά αναλύσαμε 116 έτη πλήρων δεδομένων της θερμοκρασίας του αέρα στο Θησείο και σας τα παρουσιάζουμε παρακάτω συνοπτικά.
Σχήμα 1. Κλιματικά δεδομένα θερμοκρασίας περιόδου 1897 - 2012 για το Θησείο (διορθωμένα)
Στο σχήμα 1 μπορείτε να βρείτε τις μέσες μέγιστες και ελάχιστες θερμοκρασίες ανά μήνα καθώς και την μέση μηνιαία θερμοκρασία (απλή) κατά το παράδειγμα των χρονοσειρών του NOAA. Υπενθυμίζουμε πως σκοπός της παρουσίασης της απλής μέσης μηνιαίας θερμοκρασίας (μέγιστη + ελάχιστη /2) είναι η κατά το καλύτερο δυνατό συγκρισιμότητα των στοιχείων με εκείνα άλλων διεθνών σταθμών. Επίσης η μελέτη της απλής μέσης μηνιαίας θερμοκρασίας μας βοηθά ώστε να αποφύγουμε τη χρήση των διάφορων formulas που το Ε.Α.Α χρησιμοποιεί κατά καιρούς για τον υπολογισμό των μέσων θερμοκρασιών. Από αυτό το σημείο και μετά κάθε αναφορά μας σε μέση θέρμοκρασία νοείται ως η απλή μέση θερμοκρασία.
Εντύπωση προκαλεί η μέση μέγιστη Ιανουαρίου η οποία και διαμορφώνεται κάτω από τους 13 βαθμούς, μόλις στους 12,8 βαθμούς Κελσίου, κυρίως λόγω των ψυχρότερων Γενάρηδων στις αρχές του 20ου αιώνα.Επίσης τόσο οι μέγιστες όσο και οι ελάχιστες θερινές παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς τα θερμά θέρη των τελευταίων 15 ετών συνέβαλαν στις τόσο υψηλές μέσες θερμοκρασίες για τα δεδομένα ενός Μεσογειακού σταθμού μόλις 5 χιλιόμετρα από την κοντινότερη ακτή.
Σχήμα 2. Μικρότερες μέσες μέγιστες θερμοκρασίες στο Θησείο ανά μήνα 1897-2012
Στο σχήμα 2 παρατηρούμε πως η χαμηλότερη μέση μέγιστη θερμοκρασία που έχει σημειωθεί στο Θησείο ήταν τον Φεβρουάριο του 2003 με 9,1 βαθμούς Κελσίου. Αξίζει ακόμα να αναφερθεί η μέση μέγιστη του Φεβρουαρίου του 1891 με μόλις 7,92 βαθμούς. Αν και τα στοιχεία πριν το 1897 σε ότι αφορά τη θερμοκρασία δεν έχουν ομογενοποιηθεί, ο σταθμός το 1891 βρισκόταν πάλι στην ίδια θέση με σήμερα και ήταν υπό την εποπτεία του διεθνούς φήμης Δρ.Αιγινήτη.
Σχήμα 3. Μικρότερες μέσες ελάχιστες θερμοκρασίες στο Θησείο ανά μήνα 1897-2012
Σε ότι αφορά τις μικρότερες μέσες ελάχιστες θερμοκρασίες φαίνεται πως πάλι ο Φεβρουάριος παρουσιάζει τη μικρότερη τιμή με μόλις 2,77 βαθμούς το 1911. Εντυπωσιακός είναι και ο Μάρτιος του 1987 με μόλις 4,32 βαθμούς και με χαμηλότερο ρεκόρ από αυτό που παρουσιάζει ο μήνας του Δεκεμβρίου. Aξίζει να αναφερθεί και η μέση ελάχιστη του Ιανουαρίου 1896 με 3,36 βαθμούς μιας και ο σταθμός βρισκόταν στη ίδια με σήμερα θέση.Τέλος ο Ιούλιος του 1913 ήταν ο μοναδικός Ιούλιος στη χρονοσειρά με μέση ελάχιστη κάτω από τους 21 βαθμούς μαζί με τον Ιούλιο του 1949 (20,96 βαθμοί) και τον Ιούλιο του 1985 (20,83 βαθμοί).
Σχήμα 4. Μεγαλύτερες μέσες ελάχιστες θερμοκρασίες στο Θησείο ανά μήνα 1897-2012
Με την έλευση της τελευταίας δεκαετίας παρατηρούμε πως οι περισσότεροι μήνες σημειώνουν τα ρεκόρ τους τελευταία χρόνια.Όλοι οι καλοκαιρινοί μήνες παρουσιάζουν εντυπωσιακές μέσες ελάχιστες, ειδικά ο Αύγουστος του 2010 και σαφώς ο Ιούλιος του 2012.Μόνο ο Γενάρης δεν καταφέρνει διψήφια τιμή ως θερμότερη μέση ελάχιστη όλων των εποχών.
Σχήμα 5. Μεγαλύτερες μέσες μέγιστες θερμοκρασίες στο Θησείο ανά μήνα 1897-2012
Άλλη μια φορά το καλοκαίρι έχει την τιμητική του στις υψηλότερες μέσες μέγιστες οι οποίες όλες έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια.Τιμή ρεκόρ στο Θησείο είναι οι 36,9 βαθμοί τον περασμένο Ιούλιο. Οι πολύ αυξημένες τιμές τα τελευταία καλοκαίρια φαίνοντε και παρακάτω στο σχήμα 6.
Σχήμα 6. Θερινό τρίμηνο 1983-2012 Αθήνα-Λάρισα.
Εξετάζοντας τα αρχεία των 2 ίδιων κλασικών κλωβών στην Αθήνα και τη Λάρισα σε βάθος χρόνου των τελευταίων 30 ετών ,κατά το παράδειγμα 30 ετιών που ορίζει ως αξιόπιστο χρονικό διάστημα ανάλυσης δεδομένων ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός ,βλέπουμε πόσο πολύ έχουν αυξηθεί οι μέσες μέγιστες θερμοκρασίες τα καλοκαίρια. Σε σχέση με τη Λάρισα βλέπουμε πως η Αθήνα πλέον τα τελευταία 30 έτη παρουσιάζει συστηματικά μεγαλύτερες μέσες μέγιστες κατά μέσο όρο το θερινό τρίμηνο.Ακόμα πιο σημαντικές διαφορές στις θερινές μέσες μέγιστες θερμοκρασίες μπορούμε να δούμε μεταξύ του κλασικού κλωβού της Νέας Φιλαδέλφειας στην Αθήνα και της Λάρισας για τη χρονοσειρά 1981-2010 (σε νεότερο άρθρο μας θα μιλήσουμε διεξοδικά για ολόκληρη τη χρονοσειρά αυτή στη Νέα Φιλαδέλφεια από την ΕΜΥ).
Σχήμα 7. Οι ψυχρότεροι μήνες στο Θησείο σε μέση θερμοκρασία (απλή).
Σε ότι αφορά τους ψυχρότερους μήνες παρατηρούμε πως ο Φλεβάρης του 1929 παρουσιάζει τη χαμηλότερη απλή μέση μηνιαία θερμοκρασία με 6,18 βαθμούς ενώ οι φόρμουλες του Ε.Α.Α τον δίνουν με 6,20 βαθμούς.Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει ξανά στον Φλεβάρη του 1891 με μια μέση απλή στους 5,51 βαθμούς ενώ οι φόρμουλες του Ε.Α.Α τον δίνουν με 5,54 βαθμούς.
Σχήμα 8. Οι θερμότεροι μήνες στο Θησείο σε μέση θερμοκρασία (απλή)
Σε ότι αφορά τους θερμότερους μήνες ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στον περασμένο Ιούλιο ο οποίος έσπασε όλα τα ρεκόρ με 31,7 βαθμούς μέση μηνιαία απλή θερμοκρασία.Θεωρούμε μάλιστα πως αυτή η μέση μηνιαία θερμοκρασία είναι ίσως η υψηλότερη που έχει σημειωθεί στην Ευρώπη από σταθμούς που βρίσκοντε στην εποπτεία του ΠΜΟ.
Σχήμα 9. Τα 10 ψυχρότερα έτη στο Θησείο σύμφωνα με τη μέση ετήσια θερμοκρασία (απλή) για τη περίοδο 1897-2012.
Παρατηρούμε πως τα ψυχρότερα έτη που έχουν σημειωθεί ποτέ στην Αθήνα είναι στις αρχές του προηγούμενου αιώνα.Το ψυχρότατο 1907 περνάει στην ιστορία ως το ψυχρότερο έτος στην Αθήνα με μια απλή μέση ετήσια θερμοκρασία κάτω από 17 βαθμούς στους 16,93 και μαζί με το 1911 είναι τα μοναδικά έτη στην Αθήνα με μέση ετήσια θερμοκρασία κάτω από 17 βαθμούς.Να σημειώσουμε φυσικά πως σύμφωνα με τις φόρμουλες του Ε.Α.Α το 1907 δίνεται με μια μέση ετήσια θερμοκρασία στους 17,01 βαθμούς ενώ το 1911 με 17,05 βαθμούς Κελσίου.
Σχήμα 10. Τα 10 θερμότερα έτη στο Θησείο σύμφωνα με τη μέση ετήσια θερμοκρασία (απλή) για τη περίοδο 1897-2012.
Άλλη μια φορά βλέπουμε το μοτίβο θέρμανσης τα τελευταία χρόνια στην Αθήνα με το 2010 να είναι μακράν το θερμότερο έτος στη σύγχρονη μετεωρολογική ιστορία της Αθήνας με 20,15 βαθμούς Κελσίου μέση ετήσια θερμοκρασία. Εντυπωσιακό είναι και το περασμένο έτος με 19,99 βαθμούς μέση ετήσια θερμοκρασία.
Σχήμα 11. Απόλυτες θερμοκρασίες για τον 20ο αιώνα στο Θησείο.
Σε ότι αφορά τους μέσους όρους των παραμέτρων των απόλυτων θερμοκρασιών παρατηρούμε για τον 20ο αιώνα ένα εύρος από τους 0,7 βαθμούς τον Ιανουάριο μέχρι τους 38 βαθμούς τον Ιούλιο.
Υετός
Όπως αναφέραμε νωρίτερα η χρονοσειρά του υετού στο Θησείο έχει ομογενοποιηθεί από το 1899. Παρακάτω παρουσιάζουμε συνοπτικά τα δεδομένα υετού στην Αθήνα από το 1899 μέχρι το 2012.
Σχήμα 12.Υετός στο Θησείο 1899-2012
Όπως παρατηρούμε η μέση ετήσια βροχόπτωση στην Αθήνα τα περασμένα 114 έτη διαμορφώνεται στα 399,43 χιλιοστά.Πιο υετοφόρος μήνας ο Δεκέμβριος με 70,95 χιλιοστά και πιο άνoμβρος ο Ιούλιος με μόλις 5,93 χιλιοστά μέση τιμή.
Σχήμα 13.Μεγαλύτερος υετός ανά μήνα στο Θήσειο 1899-2012.
Μακράν πιο υετοφόρος μήνας στην Αθήνα ήταν ο Οκτώβριος του 1955 με 260,9 χιλιοστά με δεύτερο στην μηνιαία κατάταξη τον Δεκέμβριο του 2002 με 235,8 χιλιοστά.
Σχήμα 14.Μικρότερος υετός ανά μήνα στο Θήσειο 1899-2012.
Για ευνόητους λόγους οι άνυδροι καλοκαιρινοί μήνες δεν παρουσιάζοντε ανά έτος. Εντύπωση προκαλεί πάντως το 1924 όπότε και τον Απρίλιο, Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο δεν είχε βρέξει καθόλου στην Αθήνα (!).
Σχήμα 15.Τα 10 πιο υετοφόρα έτη στο Θήσειο 1899-2012.
Εντυπωσιακό ως γνωστό το 2002 με 987,3 χιλιοστά, τιμή κατά πολύ υψηλότερη του στατιστικά αναμενόμενου για μια πόλη με τόσο ξηρό κλίμα όπως η Αθήνα.Μόνο το 1955 και το 1910 κατάφεραν να πιάσουν πάνω από 600 χιλιοστά και κλείνουν την τριάδα των πιο υετοφόρων ετών στο Θησείο.
Σχήμα 16.Τα 10 πιο άνομβρα έτη στο Θήσειο 1899-2012.
Εντυπωσιακά το 1989 με μόλις 150,6 χιλιοστά και το 1990 με 199,3 χιλιοστά και παράλληλα τα μοναδικά έτη που σημειώνουν υετό κάτω των 200 χιλιοστών.
H τελευταία 30ετία
Εξετάζοντας τα τελευταία 30 χρόνια στην Αθήνα ,δηλαδή από το 1983 ως το 2012, παρατηρούμε την εντυπωσιακή άνοδο στις μέσες θερμοκρασίες σε σχέση με όλο το αρχείο του Θησείου.Παρακάτω στο σχήμα 17 βλέπουμε αναλυτικά τις τιμές.
Σχήμα 17. Κλιματικά δεδομένα Θησείου 1983-2012 (διορθωμένα)
Παρατηρούμε πως το θερμό πεντάμηνο Μάιος-Σεπτέμβριος έχει εντυπωσιακή άνοδο σε όλες τις μέσες θερμοκρασίες σε σχέση με όλο το αρχείο.Εντύπωση φυσικά προκαλούν οι θερινές μέσες θερμοκρασίες οι οποίες όπως αναφέραμε έχουν ξεφυγεί πολύ προς τα πάνω τα τελευταία χρόνια.
Φυσικά δε θα πρέπει να ξεχνάμε πως η αστική θερμονησίδα στο κέντρο της Αθήνας ειδικά τις καλοκαιρινές νύχτες ίσως συμβάλει στις τόσο αυξημένες μέσες ελάχιστες ενώ η επίπτωση της στις θερινές μέσες μέγιστες θεωρήται αμελητέα (Founda et al 2009). Το γεγονός ότι το κέντρο της Αθήνας τα τελευταία 30 χρόνια ξεπερνά τους 18,8 βαθμούς μέση ετήσια θερμοκρασία είναι κάτι πρωτοφανές ως κλιματική τιμή για το σταθμό του Θησείου.Πάντως αισθητά μικρότερη είναι η αύξηση των μέσων θερμοκρασιών κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
*θερμές ευχαριστίες στην ερευνήτρια κ.Ηρώ Εμμανουήλ για τη παροχή των στοιχείων και για τη βοήθεια σύνθεσης της χρονοσειράς καθώς και του εντοπισμού των θερμοκρασιακών biases
Επιμέλεια άρθρου: Αλέξανδρος Νασιάκος ,Ερασιτέχνης Μετεωρολόγος- Ερευνητής.
Για το Meteoclub.gr
ΠΗΓΕΣ
- Μηνιαία μετεωρολογικά δελτία Ε.Α.Α
-Κλιματικά δελτία Ε.Μ.Υ
- Founda D, Kambezidis HD, Petrakis M, Zerefos C (2007) Removal of a discontinuity in the air temperature record of NOA due to instrumental change. Institute for Environmental Research & Sustainable Development,NOA, Techn. ReportNo 2/2007 (in Greek)
- Founda D., Kambezidis H.D., Petrakis M., Zanis P. and Zerefos C. (2009): A correction of the recent air temperature record at the historical meteorological station of the National Observatory of Athens (NOA) due to instrument change. Theor. Appl. Climatol. 97, 385-389.
- Repapis CC, Philandras CM, Kalabokas PD, Zanis P, Zerefos CS (2007) Is the last years abrupt warming in the National Observatory of Athens records a climate change manifestation? Global Nest 9:107–116
- WMO (1983) Guide to climatological practices. WMO No. 100,Geneva
Κλιματικά δεδομένα Θησείου χρονοσειράς 1981 -2010
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Εγκυκλοπαίδεια
- Δημιουργήθηκε στις 28 Ιανουάριος 2013
- Συντάχθηκε από τον/την Alexandros-Filadelfeia
- Προβολές: 10951
- Διαβάστε επίσης το δεύτερο μέρος της έρευνας εδώ
- Μηνιαία μετεωρολογικά δελτία ΕΑΑ
Πoιές οι ατμοσφαιρικές συνθήκες που ευνοούν επεισόδια χιονιού στην Αθήνα (Έρευνα-Μελέτη)
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Εγκυκλοπαίδεια
- Δημιουργήθηκε στις 21 Ιανουάριος 2013
- Συντάχθηκε από τον/την Weerman(Iωάννης Γιαλαμάς)
- Προβολές: 14202
Στην παρούσα μελέτη θα εξετάσουμε την ατμοσφαιρική κυκλοφορία που ευνοεί τις χιονοπτώσεις στην Αθήνα. Η μελέτη βασίζεται σε 61 επεισόδια χιονοπτώσεων που έλαβαν χώρα το διάστημα 1958 – 2001. Σε κάθε επεισόδιο εξετάζεται η μεση βαρομετρική πίεση στην επιφάνεια της θάλασσας (MSL), οι θερμοκρασίες στο ύψος των 850 και 500 hPA, το γεωδυναμικό ύψος των 500 hPaκαθώς και το πάχος του ατμοσφαιρικού στρώματος μεταξύ 1000 και 500 hPa μέσα στην ευρύτερη περιοχή της Ευρώπης για την ημέρα πριν (D–1), την πρώτη ημέρα (D) και την ημέρα μετά (D +1) του επεισοδίου. Η ανάλυση των 61 επεισοδίων ταξινομεί τα επεισόδια χιονοπτώσεων σε πέντε συμπλέγματα.
Αυτά τα συμπλέγματα χαρακτηρίζονται από μια βορειοανατολική ροή στην κατώτερη τροπόσφαιρα της περιοχής της Αθήνας. Αυτή η ροή προκύπτει από την παρουσία ενός βαρομετρικού συστήματος χαμηλών πιέσεων μεταξύ Ρόδου και Κύπρου και ενός αντικυκλώνα πάνω από την ηπειρωτική Ευρώπη. Η θέση, η ένταση καθώς και οι τροχιές των αερίων μαζών των κατωτέρων και ανωτέρων στρωμάτων της τροπόσφαιρας ανάμεσα στις ημέρες D–1, D & D +1 εξυπακούεται πως διαφέρουν ανάμεσα στα 5 συμπλέγματα επεισοδίων.
Είναι γεγονός ότι στο μεγαλύτερο μέρος της Λεκάνης της Μεσογείου, η χιονόπτωση θεωρείται ένα μάλλον σπάνιο μετεωρολογικό φαινόμενο. Κατά το παρελθόν, έχουν μελετηθεί (π.χ. από τους Πρεζεράκης και Αγγουριδάκης, 1984) οι συνοπτικές καταστάσεις που σχετίζονταν με χιονοπτώσεις σε διάφορες περιοχές της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης και της Αθήνας. Η παρούσα έρευνα προσεγγίζει το φαινόμενο των αθηναϊκών χιονοπτώσεων από μια νέα μεθοδολογία, πιο αντικειμενική, με απώτερο σκοπό την ταυτοποίηση όχι μόνο των ατμοσφαιρικών συνθηκών που συνδέεονται με τα επεισόδια χιονοπτώσεων, αλλά και με τις λεπτομερείς που αφορούν τη θέση, την ένταση και την εξέλιξη αυτών εντός του χρονικού διστήματος που λαμβάνει χώρα το επεισόδιο.
ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Τα δεδομένα της παρούσας μελέτης αποτελούνται από: α) 3ωρες μετεωρολογικές παρατηρήσεις καταγεγραμμένες στον μετεωρολογικό σταθμό του Αεροδρομίου του Ελληνικού, β) δεδομένα πλέγματος 2:30΄ x2:30΄ και ώρας 12ης UCT, Μέσης ατμοσφαιρικής πίεσης στην επιφάνεια της θάλασσας, T (θερμοκρασία) καθ΄ύψος (850 & 500 hPa), γεωδυναμικό ύψος 500 hPa, καθώς και πάχος 1000–500 hPaπάνω από την Ευρώπη για το διάστημα 1958 – 2001, τα οποία στοιχεία βασίζονται στο ECMWFERA40 ReanalysisProject. Όταν σε μια τουλάχιστον από τις 3ωρες παρατηρήσεις εντός 24ώρου αναφερθεί χιονόπτωση, η εν λόγω ημέρα θεωρείται "ημέρα χιονιού" και η ακολουθία των διαδοχικών ημερών χιονιού αναφέρεται ως ημέρα D, η προηγούμενη ημέρα του επεισοδίου D –1 και η επόμενη ημέρα του επεισοδίου ως D +1. Σύμφωνα λοιπόν με την επεξεργασία των παραπάνω δεδομένων, προκύπτουν τα εξής πρώτα αποτελέσματα.
(κάντε κλικ για μεγένθυση)
Σχήμα 1: κατανομή των επεισοδίων
σύμφωνα με τη διάρκειά τους.
Σχήμα 2: Αριθμός ημερών χιονιού και διάρκεια των επεισοδίων ανά μήνα
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΧΙΟΝΙΟΥ
Πάνω από το 50 % των επεισοδίων χιονιού που έλαβαν χώρα στη Αθήνα μεταξύ 1958 και 2001 διήρκησαν 1 ημέρα, ενώ μόλις μια φορά διήρκησε το φαινόμενο 4 ημέρες (σχ. 1). Επιπλέον, μόνο ένα επεισόδιο συνέβη τον Νοέμβριο, ενώ όλα τα υπόλοιπα τους μήνες Δεκέμβριος, Ιανουάριος, Φεβρουάριος και Μάρτιος (σχ. 2). Εξετάζοντας το σχ. 3, παρατηρούμε ότι από το 1982 και εντεύθεν, γενικά δεν παρατηρούνται επεισόδια χιονιού κάθε χρόνο, αλλά –αντιθέτως με την περίοδο πριν το 1982– η ετήσια συχνότητα και διάρκεια είναι υψηλότερη και μεγαλύτερη αντίστοιχα, ιδίως κατά τη διάρκεια των χειμώνων του 1982–1983, 1986–1987 και 1991–1992.
Σχήμα 3: Αριθμός και διάρκεια των επεισοδίων χιονιού ανά χειμώνα (Νοέμβριος – Μάρτιος)
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΧΙΟΝΙΟΥ
Όπως είπαμε και παραπάνω, τα 61 επεισόδια χιονιού ταξινομούνται σε 5 συμπλέγματα. Η μηνιαία κατανομή αυτών των ταξινομημένων επεισοδίων (σχ. 4) δείχνει ότι τα συμπλέγματα 1, 2 και 5 μπορούν να χαρακτηριστούν ως "όψιμα χειμερινά συμπλέγματα", καθώς εμφανίζονται μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου. Αντιθέτως, τα συμπέγματα 3 και 4 εμφανίζονται κατά τη διάρκεια ενός συμβατικού χειμώνα (Δεκέμβριος–Φεβρουάριος). Σύμφωνα με τη διάρκεια των επεισοδίων χιονιού ενός εκάστου συμπλέγματος (σχ. 4β), τα συμπλέγματα 3,4 και 5 δείχνουν να διαρκούν περισσότερο απ΄ ότι εκείνα του 1 και 2. Εξετάζοντας την ενδοετήσια παραλλαγή των επεισοδίων (σχ. 5), φαίνεται ότι τα επεισόδια του συμπλέγματος 1 εμφανίζονται συχνά κατά τη διάρκεια ολόκληρης της εξεταζόμενης χρονικής περιόδου και ειδικότερα την περίοδο 1971 – 1975.
Σχήμα 4: Μηνιαία κατανομή (α) και διάρκεια (β) των επεισοδίων χιονιού των 5 συμπλεγμάτων
Τα επεισόδια του συμπλέγματος 3 εμφανίζονται συχνά πριν το 1981, ενώ ακολούθως σπανίζουν, με εξαίρεση τον χειμώνα 1991 – 1992, που είναι και ο πλέον χιονοφόρος χειμώνας της εξεταζόμενης περιόδου. Επίσης, τα επεισόδια του συμπλέγματος 5 εμφανίζονται συχνά πριν το 1977, αλλά από εκεί και εντεύθεν επ ανεμφανίστηκαν μόνο τους χειμώνες του 1987 – 1988 και 1991 – 1992. Τέλος, τα επεισόδια του συμπλέγματος 4 δείχνουν μια ισοκατανομή εντός της υπό εξέταση περιόδου.
Σχήμα 5: Ενδοετήσια διακύμανση των επεισοδίων χιονιού των 5 συμπλεγμάτων
Όσον αφορά την ώρα έναρξης των φαινομένων, το παρακάτω σχήμα 6 δείχνει ότι συνηθέστερες είναι οι πρώτες πρωινές ώρες της ημέρας. Αυτό το πρωινό μέγιστο φαίνεται να αποδίδεται στο γεγονός ότι η θερμοκρασία αέρος το πρωί είναι χαμηλή και η σχετική υγρασία είναι υψηλή, ευνοώντας έτσι τη συμπύκνωση. Ας σημειωθεί ότι το μέγιστο της 24ωρης διακύμανσης του χειμερινού υετού καθώς και της νέφωσης στην Αθήνα παρουσιάζει επίσης μέγιστο κατά τις πρωινές ώρες.
Σχήμα 6: Αριθμός των επεισοδίων χιονιού σε σχέση με την ώρα αναφοράς
εμφάνισης εκάστου συμπλέγματος
Για καθένα από τα 5 συμπλέγματα, παρουσιάζονται στους παρακάτω χάρτες 1, 2, 3, 4 και 5 η μέση ατμοσφαιρική πίεση επιφανείας (hPa), η θερμοκρασία στα 850 hPa, η θερμοκρασία στα 500 hPa, το πάχος μεταξύ 1000 και 500 hPa (σε μέτρα) και το γεωδυναμικό ύψος των 500 hPa (σε μέτρα) για τις ημέρες D –1, D & D +1 (σ.σ: οι ατμοσφαιρικές τιμές δίδονται στους χάρτες Dκαι ισχύουν τόσο στους χάρτες D & D +1, σύμφωνα με τις χρωματικές διαβαθμίσεις).
ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ 1 (χάρτης 1):
Κατά τη διαρκεια της ημέρας D–1 εμφανίζεται αυλώνας (trough) ανώτερης τροπόσφαιρας πάνω από την ανατολική Βαλκανική Χερσόνησο και Μαύρη Θάλασσα και μια σφήνα έξαρσης (ridge) πάνω από τη Δυτική Ευρώπη. Στην επιφάνεια, το κέντρο χαμηλών πιέσεων βρίσκεται πάνω από την Κύπρο και το κέντρο υψηλών πιέσεων (αντικυκλώνας) πάνω από την Κεντρική Ευρώπη. Ο συνδυασμός των δύο παραπάνω συστημάτων προκαλεί μια ψυχρή οριζόντια μεταφορά πάνω από τα ανατολικά Βαλκάνια στη μέση και κατώτερη τροπόσφαιρα. Την ημέρα D, oαυλώνας μετατοπίζεται προς το ανατολικό Αιγαίο, ενώ ο αντικυκλώνας κινείται προς τα ΒΔ Βαλκάνια και αποκαθίσταται ένα ΒΑ ρεύμα, επιφέροντας μια ισχυρή ψυχρή εισβολή στην περιοχή των Αθηνών, με μια πτώση της θερμοκρασίας (Τ) κατά 4 Cστο ύψος των 850 hPa. Τέλος, την ημέρα D +1 τόσο ο αυλώνας, όσο και το επιφανειακό χαμηλό κινούνται προς ανατολάς (Τουρκία) εξασθενώντας το επιφανειακό ρεύμα.
Χάρτης 1: Σύμπλεγμα 1 (18 επεισόδια χιονιού)
ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ 2 (χάρτης 2):
Αυτό είναι το πλέον ασύνηθες σύμπλεγμα όσον αφορά τη συχνότητά του και παρατηρείται τις ύστερες ημέρες του χειμώνα. Κατά τη διάρκεια της ημέρας D–1 αυλώνας (trough) ανώτερης τροπόσφαιρας επηρεάζει την Ιταλία, την Αδριατική Θάλασσα και τα Βόρεια Βαλκάνια και συνδέεται με ένα ισχυρό ΒΑ ρεύμα στην κατώτερη τροπόσφαιρα πάνω από τις περιοχές αυτές. Την ημέρα D, ολόκληρο το σύστημα καθώς και η ψυχρή αέρια μάζα που το συνοδεύει μετατοπίζεται προς την Ανατολική Βαλκανική και το Αιγαίο, όπου το πολύ ισχυρό βόρειο ρεύμα είναι υπεύθυνο για την οριζόντια μεταφορά πολύ ψυχρών αερίων μαζών στην κατώτερη τροπόσφαιρα. Αυτή η ροή αποδίδεται στο συνδυασμό ανάμεσα στον αντικυκλώνα πάνω από τη Γαλλία και της (βαθιάς) ύφεσης πάνω από την Κύπρο. Η ημέρα D του εν λόγω συμπλέγματος χαρακτηρίζεται από τις χαμηλότερες θερμοκρασίες στην περιοχή των Αθηνών μεταξύ των 5 συμπλεγμάτων (ενδεικτικά: Τ 500 hPa: –33 C, T 850 hPa: –9 C, πάχος 1000–500 hPa: 5.080 m καθώς και της βαθιάς κυπριακής ύφεσης <1000 hPa). Τέλος, την ημέρα D +1 ο αυλώνας και η συνδεόμενη με αυτόν ψυχρή αέρια μάζα κινείται προς την περιοχή της Τουρκίας και Μαύρης Θάλασσας, ενώ επικρατούν αντικυκλωνικές συνθήκες πάνω από την ελληνική περιοχή.
Χάρτης 2: Σύμπλεγμα 2 (3 επεισόδια χιονιού)
ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ 3 (χάρτης 3):
Την ημέρα D–1 αυλώνας (trough) ανώτερης τροπόσφαιρας (συνοδευμόμενος από μια ψυχρή αέρια μάζα) βρίσκεται πάνω από την Βαλκανική Χερσόνησο, ενώ ένας συνδυασμός ανάμεσα σ΄έναν αντικυκλώνα πάνω από την Κεντρική Ευρώπη και μιας ύφεσης ανάμεσα στην Κρήτη και την Κύπρο στην κατώτερη τροπόσφαιρα είναι υπεύθυνοι για το ΒΑ ρεύμα στην ίδια περιοχή. Την ημέρα Dσχηματίζεται ανώτερο χαμηλό πάνω από το Αιγίο και την Δυτική Τουρκία, ενώ ο επιφανειακός αντικυκλώνας και η ύφεση μετατοπίζονται προς τα Βόρεια Βαλκάνια και την περιοχή της Κύπρου αντίστοιχα, προκαλώντας ένα πολύ ισχυρό ΒΑ ρεύμα πάνω από την Ελλάδα. Τέλος, την ημέρα D +1 η ψυχρή αέρια μάζα εξασθενεί (θερμαίνεται) και μετατοπίζεται ανατολικότερα μαζί με τον συνοδευόμενο αυλώνα και το επιφανειακό χαμηλό.
Χάρτης 3: Σύμπλεγμα 3 (10 επεισόδια χιονιού)
ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ 4 (χάρτης 4):
Την ημέρα D –1 αυλώνας (trough) ανώτερης τροπόσφαιρας εμφανίζεται πάνω από τα Βόρεια Βαλκάνια, αντικυκλώνας έχει το κέντρο του πάνω από τη Δυτική Ευρώπη και ένα κέντρο χαμηλών πιέσεων έχει το κέντρο του ανάμεσα στην Κρήτη και την Κύπρο. Την ημέρα Dο αυλώνας μετακινείται προς το Αιγαίο, ο αντικυκλώνας κινείται ανατολικά (προς την Κεντρική Ευρώπη) και ενισχύει το ΒΑ ρεύμα πάνω από την Αθήνα, μεταφέροντας έτσι ψυχρές αέριες μάζες. Αυτό το σύμπλεγμα –σε σχέση με τα υπόλοιπα– και κατά τη διάρκεια της ημέρας D, εμφανίζει τις υψηλότερες θερμοκρασίες στην κατώτερη τροπόσφαιρα πάνω από την Αθήνα (ενδεικτικά: Τ 850 hPa: –6 C & πάχος 1000–500 hPa: 5.170 m). Τέλος, την ημέρα D +1, αμφότερα τα ανώτερα και κατώτερα συστήματα, καθώς και το ΒΑ ρεύμα εξασθενούν και πληρούνται.
Χάρτης 4: Σύμπλεγμα 4 (18 επεισόδια χιονιού)
ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ 5 (χάρτης 5):
Κατά τη διάρκεια των ημερών D–1 και D, η ύπαρξη ενός αυλώνα στο ύψος των 500 hPaκαι μια ψυχρή αέρια μάζα βρίσκονται πάνω από την Βαλκανική, συνδεόμενα με έναν αντικυκλώνα πάνω από τη Δυτική Ευρώπη και μιας ύφεσης ανάμεσα στην Κρήτη και την Κύπρο, αποκαθιστώντας ένα ΒΑ ρεύμα πάνω από το Αιγαίο και την περιοχή των Αθηνών. Την ημέρα D +1 τέλος, σχηματίζεται ανώτερο χαμηλό πάνω από τα ΒΑ Βαλκάνια, ενώ η οι υψηλές πιέσεις της κατώτερης τροπόσφαιρας μετατοπίζονται ανατολικότερα, επηρεάζοντας τη ΒΔ Τουρκία. Αυτό το σύμπλεγμα εμφανίζεται συχνότερα προς το τέλος του χειμώνα.
Χάρτης 5: Σύμπλεγμα 5 (12 επεισόδια χιονιού)
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜA:
Από τα παραπάνω δεδομένα, φαίνεται καθαρά ότι η χιονόπτωση αποτελεί ένα μάλλον σπάνιο μετεωρολογικό φαινόμενο για την περιοχή των Αθηνών. Χιονόπτωση διάρκειας πλέον των 2 διαδοχικών ημερών αποτελεί εξαίρεση. Οι χειμώνες του 1982–1983, 1986–1987 καθώς και του 1991–1992 ήταν οι πλέον χιονοφόροι της περιόδου 1958–2001. Τα 61 επεισόδια χιονιού της περίοδου ταξινομούνται σε 5 συμπλέγματα, όπου το κάθε ένα περιγράφει την τρισδιάστατη ατμοσφαιρική δομή πάνω από την Ευρώπη που συνδέεται με χιονόπτωση στην Αθήνα. Το κοινό χαρακτηριστικό ανάμεσα στα παραπάνω 5 συμπλέγματα είναι το (επιφανειακό) βορειοανατολικό ρεύμα κατά την ημέρα του φαινομένου (D) που προκύπτει από την παρουσία ενός αντικυκλώνα στην Κεντρική Ευρώπη και μιάς ύφεσης (βαρομετρικό χαμηλό) στην ευρύτερη περιοχή της Κύπρου. Οι συνεπάγουσες αέριες μάζες που επισκέπτονται την Αθήνα είναι ψυχρές και υγρές, καθώς προέρχονται από τις ηπειρωτικές περιοχές της Ανατολικής Ευρώπης (cP: continentalpolar, δηλαδή ηπειρωτικές/ξηρές πολικές αέριες μάζες), έχοντας εμπλουτιστεί με υδρατμούς καθώς διέρχονται από το Αιγαίο Πέλαγος. Αυτοί οι τύποι καιρού, γνωστοί επίσης ως «προσήνεμοι χιονιάδες» είναι οι κυρίως υπεύθυνοι για επεισόδια χιονιού στην Αθήνα. Οι διαφορές ανάμεσα στα 5 αυτά συμπλέγματα αφορούν τις ιδιαίτερες θέσεις, την ένταση, τις τροχιές των συνοπτικών συστημάτων και τις συνδεόμενες με αυτά ψυχρές αέριες μάζες στην κατώτερη και μέση τροπόσφαιρα. Στο παρακάτω σχήμα 7 βλέπουμε τις μέσες τιμές των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των 5 συμπλεγμάτων.
Σύμπλεγμα
|
Θερμοκρασία (C) στη στάθμη των 500 hPa πάνω από την Αττική |
Θερμοκρασία (C) στη στάθμη των 850 hPa πάνω από την Αττική |
Πάχος μεταξύ 1000 και 500 hPa (m) πάνω από την Αττική |
Κέντρο Αντικυκλώνα (μέση πίεση σε hPa) |
Κέντρο Ύφεσης (μέση πίεση σε hPa) |
1 |
– 29 |
– 8 |
5160 |
>1028 |
<1012 |
2 |
– 33 |
– 9 |
5080 |
>1028 |
<1000 |
3 |
– 29 |
– 7 |
5160 |
>1028 |
<1010 |
4 |
– 29 |
– 6 |
5170 |
>1030 |
<1010 |
5 |
– 31 |
– 7 |
5160 |
>1028 |
<1006 |
Σχήμα 7: Μέσες τιμές των μετεωρολογικών παραμέτρων των 5 συμπλεγμάτων
Σύμφωνα λοιπόν με τις παραπάνω ατμοσφαιρικές προϋποθέσεις για την εκδήλωση επεισοδίων χιονιού, ο σταθμός του (πρώην) Αεροδρομίου του Ελληνικού έδωσε 61 επεισόδια χιονιού την περίοδο 1958 – 2001 (χρονοσειρά 44 ετών). Αυτό σημαίνει ότι ο εν λόγω σταθμός δίνει κατά μέσον όρο 1,4 ημέρες χιονιού ετησίως. Στον εσωτερικότερο (στο λεκανοπέδιο) σταθμό του ΕΑΑ Θησείου, ο αντίστοιχος αριθμός αυξάνεται στις 3,5 ημέρες ετησίως. Οι ημέρες χιονιού (στο λεκανοπέδιο και ευρύτερα την Αττική) αυξάνονται από τα παράλια προς το εσωτερικό, από νότο προς βορρά και από δυσμάς προς ανατολάς. Ο παρακάτω χάρτης 6 δείχνει την (εκτιμώμενη) γεωγραφική κατανομή του μέσου αριθμού ημερών χιονιού στην περιοχή της Αττικής:
Χάρτης 6: Μέσος (εκτιμώμενος) αριθμός ημερών χιονιού στην Αττική (1958 – 2001)
Επιμέλεια, σχεδιασμός:
Weerman (Γιαλαμάς Ιωάννης)
Βιβλιογραφία – πηγές: The atmospheric conditions over Europe and the Mediterranean favouring snow events in Athens, Greece. E.E. Houssos, C. J. Lolis and A. Bartzokas. Laboratory of Physics, University of Ioannina, Greece.
Στερεά Κατακρημνίσματα Τύποι και τρόποι ταυτοποίησης τους
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Εγκυκλοπαίδεια
- Δημιουργήθηκε στις 10 Ιανουάριος 2013
- Συντάχθηκε από τον/την Μιχάλης Δρετάκης
- Προβολές: 5690
Στερεά Κατακρημνίσματα Τύποι και τρόποι ταυτοποίησης τους
Ενας παρατηρητής καιρού συχνά έχει να κάνει με μορφές υετού που δεν μπορεί εύκολα να τις κατατάξει
σε κάποια κατηγορία. Οι κατηγορίες υετού που συχνότερα συναντάμε είναι υγρής μορφής:
Ψεκάδα / Drizzle / DZ
Πρόκειται για σταγονίδιο υγρής μορφής με πολύ μικρή διάμετρο, κάτω από μισό χιλιοστό. Παρατηρείται
κατά κανόνα να πέφτει από στρωματόμορφα χαμηλά νέφη αλλά επίσης μερικές φορές και σε συνοδούς
στρωματίες των καταιγιδοφόρων νεφών και ακόμα σπανιότερα από άλλα υψηλά νέφη.
Βροχή / Rain / RN
Ό τυπικός τρόπος που πέφτει ο υετός με σταγόνες μεγαλύτερης διαμέτρου από 0,5mm.
Υπάρχουν επίσης το Παγοποιούμενη (πηγνυόμενη) βροχή / FreezingrainFRRN και το Παγοποιούμενη (πηγνυόμενη)
ψεκάδα / Freezingdrizzle/ FZDR. Πρόκειται για κανονική βροχή ή ψεκάδα που παγώνουν μόνο όταν φθάσουν το
έδαφος (όταν αυτό έχει αρνητική θερμοκρασία αντίθετα με τον υπερκείμενο αέρα). Πολύ σπάνιο φαινόμενο για την
Ελλάδα, σχεδόν αδύνατο να συμβεί στην πλειονότητα των σταθμών μας. Και όμως έχει καταγραφεί πολλές φορές
από παρατηρητές των αεροδρομίων μας να το βάζουν στα ΜΕΤΑΡ αντί για τα «χιονοχάλαζα»!
Από τα στερεά κατακρημνίσματα το πλέον γνωστό είναι το Χιόνι / Snow / SNπου πέφτει συνηθέστερα με τη μορφή
νιφάδων. Όλα τα στερεά κατακρημνίσματα μπορεί να πέφτουν ταυτόχρονα με υγρό υετό. Προκειμένου να τα
συζητήσουμε με λεπτομέρεια είναι καλό να δούμε τους κωδικούς των synops που πρέπει να καταγράφει ο
παρατηρητής. Οι κωδικοί ξεκινούν από το 00 και φθάνουν στο 99 και μόνο όποιοι μας ενδιαφέρουν αναφέρονται για
τα στερεά κατακρημνίσματα αναφέρονται παρακάτω:
Ξεκινώνταςαπότουςκωδικούς 20-29 (Precipitation, fog, ice fog or thunderstorm at the station during the preceeding hour
but not at the time observation.) Η κατηγορία 20-29 δεν έχει υετό την στιγμή της παρατήρησης αλλά περιγράφει τι έπεσε
πριν σε διάρκεια μιας ώρας. Τα 20-24 μιλούν για υετό χωρίς τη μορφή όμβρων:
Κωδικός 20 Drizzle (not freezing) or snow grains. Not falling as shower(s)
Στην παρατήρηση αυτή αναφερόμαστε σε ψεκάδα και στο αντίστοιχό της σε στερεά μορφή που είναι πολύ μικρό
κατακρήμνισμα για να το πούμε ακόμα και σφαιρίδιο, θα πρότεινα το «χιονοψεκάδα» και το ερώτημα είναι αν
πράγματι καταγράφεται ημέρα χιονόπτωσης αν τα δούμε να πέφτουν.
Παραθέτω ορισμούς που αναφέρονται στα snow grains:
Χιονοψεκάδα/ Snow Grains / SG
-
Frozen precipitation in the form of very small, white, opaque grains of ice. The solid equivalent of drizzle. It is reported as "SG" in an observation and on the METAR.
-
Snow grains are small grains of ice. They do not produce much accumulation and are the solid equivalent to drizzle.
-
Precipitation consisting of white, opaque ice particles usually less than one millimeter in diameter.
-
snow grains—(Also called granular snow.) Precipitation in the form of very small, white opaque particles of ice; the solid equivalent of drizzle. They resemble snow pellets in external appearance, but are more flattened and elongated, and generally have diameters of less than 1 mm; they neither shatter nor bounce when they hit a hard surface. Descriptions of the physical structure of snow grains vary widely and include very fine, simple ice crystals; tiny, complex snow crystals; small, compact bundles of rime; and particles with a rime core and a fine glaze coating. It is agreed that snow grains usually fall in very small quantities, mostly from stratus clouds or from fog, and never in the form of a shower.
-
Snow grains are a form of precipitation characterized as:
-
white, opaque grains of ice
-
very small <1 mm,
-
fairly flat or enlongated,
-
unlike Snow pellets they don't bounce or breakup on impact,
-
very small amounts fall, mostly from Stratus or Fog,
-
Never in the form of a shower.
-
The METAR code for snow grains is SG.
Με βάση τα παραπάνω η χιονοψεκάδα είναι στερεό κατακρήμνισμα με χαρακτηριστικά χιονιού που δεν αφήνει σημαντική
ποσότητα συνολικού υετού, μοιάζει με απλούς χιονοκρυστάλλους και όχι με νιφάδες, αποτελείται από μάλλον επίπεδα και
επιμηκισμένα σωματίδια μικρής διαμέτρου και δεν παρατηρείται σε περιπτώσεις όμβρων και καταιγίδων.
Κωδικός 23 Rain and snow or ice pellets. Not falling as shower(s)
Ο κωδικός περιγράφει περίπτωση ταυτόχρονης πτώσης βροχής και στερεού κατακρημνίσματος, το τελευταίο ως χιόνι
(εννοόντας νιφάδες και άρα έχουμε χιονόνερο) ή ως «παγοσφαιρίδια».
Παγοσφαιρίδια / Icepellets/ PE
Οι ορισμοί που αναφέρονται στα Παγοσφαιρίδια:
-
ICE PELLETS Precipitation in the form of transparent or translucent pellets of ice, which are round or irregular in shape.
They have a diameter of 0.2 inches (5 mm) or less. They are classified into two types: hard grains of ice consisting of frozen rain
drops or largely melted and refrozen snowflakes; pellets of snow encased in a thin layer of ice which have formed from the freezing
of droplets intercepted by pellets or water resulting from the partial melting of pellets. It is reported as "PE" in an observation and
on the METAR. Related term: sleet.
-
Sleet / Ice Pellets (PE, PL, IP, SLT)- Sleet (Ice Pellets) are frozen raindrops that strike the earth's surface. In a sleet situation the precipitation aloft when it is first generated will be snow. The snow falls through a layer that is a little above freezing and the snow partially melts. If the snow completely melts it will be more likely to reach the earth's surface as supercooled water instead of sleet. If the snow partially melts there will still be ice within the falling drop for water to freeze on when the drop falls into a subfreezing layer. The lowest layer of the troposphere will be below freezing in a sleet situation and deep enough to freeze drops completely. The lower boundary layer can be above freezing and sleet occur if the sleet does not have time to melt before reaching the surface.
-
Ice pellets A type of precipitation. Ice pellets or sleet are transparent or translucent spheres of frozen water that fall from clouds. Ice pellets have a diameter less than 5 millimeters. To form, this type of precipitation requires an environment where raindrops develop in an atmosphere where air temperature is above freezing. These raindrops then fall into a lower layer of air with freezing temperatures. In this lower layer of cold air, the raindrops freeze into small ice pellets. Like freezing rain, an air temperature inversion is required for development of ice pellets.
-
ice pellets—A type of precipitation consisting of transparent or translucent pellets of ice, 5 mm or less in diameter. They may be spherical, irregular, or (rarely) conical in shape. Ice pellets usually bounce when hitting hard ground and make a sound upon impact. Now internationally recognized, ice pellets includes two basically different types of precipitation, known in the United States as 1) sleet and 2) small hail. Thus a two-part definition is given: 1) sleet or grains of ice, generally transparent, globular, solid grains of ice that have formed from the freezing of raindrops or the refreezing of largely melted snowflakes when falling through a below-freezing layer of air near the earth's surface; 2) small hail, generally translucent particles, consisting of snow pellets encased in a thin layer of ice. The ice layer may form either by the accretion of droplets upon the snow pellet or by the melting and refreezing of the surface of the snow pellet. Compare hail, graupel.
Παγοσφαιρίδια έχουμε λοιπόν σύμφωνα με τους παραπάνω ορισμούς σε δύο αρκετά διαφορετικές περιπτώσεις. Για τον
κωδικό 23 όμως μιλάμε για υετό στρωματόμορφων νεφών. Είναι γενικά αρκετά μεγαλύτερα σε διάμετρο από τη «χιονοψεκάδα».
Ο πρώτος τύπος (sleet των Αμερικανών) προκύπτει από εντελώς λιωμένες νιφάδες χιονιού* που ξαναπαγώνουν σε ένα
ενδιάμεσο επίπεδο και δεν προλαβαίνουν να ξαναλιώσουν φθάνοντας στο έδαφος με αποτέλεσμα να αναπηδούν εύκολα πριν
λιώσουν στις θερμότερες επιφάνειες. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟΣ ΥΕΤΟΣ ΠΟΥ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΜΕ ΧΙΟΝΟΚΑΙΡΟ
ΒΟΡΕΙΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΣΤΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΠΡΟΣΗΝΕΜΑ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ. Είναι κάτι σαν «ξηρός
χιονόλυτος», ίσως τυπικός στρωματόμορφων νεφών που δίνουν χιόνι σε μεγαλύτερα υψόμετρα και βροχή χαμηλότερα, στο
ενδιάμεσο στάδιο αντόι για χιονόνερο ή χιονόλυτο μπορεί να πέφτουν αυτά.
(* ή και από βροχή που πάγωσε στον αέρα, όχι στο σύννεφο, αλλά μάλλον δεν μας αφορά στην Ελλάδα! φαινόμενο βορείων
ωκεανών μοιάζει)
Ο δευτερος τύπος (smallhail) είναι μια μάζα πάγου που ενσωματώνει γύρω του ψήγματα χιονονιφάδων από το νέφος.
Λογικά όμως αυτός ο τύπος δεν συναντάται σε στρωματόμορφα νέφη αλλά αυτό μένει αδιευκρίνστο! Πιθανολογώ ότι
πρόκειται για παρανόηση και είτε έχουμε στην πραγματικότητα χιονοχάλαζο (βλέπε παρακάτω) από μονάδα νέφους
αστάθειας μέσα στα στρωματοφόρα νέφη είτε έχουμε απλά μεγαλύτερο παγοσφαιρίδιο που αποσπά κάποιες νιφάδες.
Κωδικοί 36-39 (drifting or blowing snow)
Κατηγορίες που δεν αντιστοιχούν σε υετό (κατακρήμνισμα από νέφη) αλλά σε περιπτώσεις ματαφοράς και ανύψωσης στρωμένου
χιονιού.
Μεταφερόμενοχιόνι
36 Slight or moderate drifting snow. Generally low (below eye level)
37 Heavy drifting snow. Generally low (below eye level)
Ανυψούμενοχιόνι
38 Slight or moderate blowing snow. Generally high (above eye level)
39 Heavy blowing snow. Generally high (above eye level)
Κωδικοί 68-69 που καταγράφονται στη γενική κατηγορία βροχής (Rain)
68 Rain or drizzle and snow, slight
69 Rain or drizzle and snow, moderate or heavy
όπως φαίνεται από τα πάραπάνω όταν έχουμε χιονόνερο δίνουμε μάλλον βροχόπτωση και όχι χιονόπτωση!
Κωδικοί 70-79 (Solid precipitation not in showers) αντιστοιχούν σε ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΤΑΚΡΗΜΝΙΣΜΑΤΑ αλλά μόνο οι 70-75
αντιστοιχούν σε τυπική χιονόπτωση με νιφάδες (snowflakes). Τα κατακρημνίσματα γνωστά ως στούπα, πατσαβούρια και όλα
τα συναφή όμορφα και αθόρυβα στερεά κατακρημνίσματα που αποτελούν την πλέον γνώριμη μορφή χιονιού.
Χιόνι / Snow (SN, SNW, S)
Να ορισμοί για το τυπικό χιόνι:
-
Snow is an aggregate of ice crystals that form into flakes. Snow forms at temperatures below freezing. For snow to reach the earth's surface the entire temperature profile in the troposphere needs to be at or below freezing. It can be slightly above freezing in some layers if the layer is not warm or deep enough the melt the snow flakes much. The intensity of snow is determined by the accumulation over a given time. Categories of snow are light, moderate and heavy.
-
Snow - A type of solid precipitation that forms in clouds with an air temperature below freezing. Snow forms when water vapor deposits directly as a solid on a deposition nuclei. Snowflakes begin their life as very tiny crystals developing on a six-sided hexagonal deposition nuclei. The developing snowflak, then grows fastest at the six points of the nuclei as these surfaces are more exposed to atmosphere's water vapor. Snowfall is most common with the frontal lifting associated with mid-latitude cyclones during fall, winter, and spring months when air temperatures are below freezing.
Και για τις νιφάδες χιονιού:
SNOWFLAKES An ice crystal or an aggregate of ice crystals which fall from clouds. snowflake—Colloquially an ice crystal, or more
commonly an aggregation of many crystals that falls from a cloud. Simple snowflakes (single crystals) exhibit beautiful variety of form,
but the symmetrical shapes reproduced so often in photomicrographs are not found frequently in snowfalls. Broken single crystals,
fragments, or clusters of such elements are much more typical of actual snow. Snowflakes made up of clusters of crystals (many
thousand or more) or crystal fragments may grow as large as three to four inches in diameter, often building themselves into hollow
cones falling point downward. In extremely still air, flakes with diameters as large as 10 inches have been reported.
Σύμφωνα με τα παραπάνω οτιδήποτε κοκκώδες υετομόρφωμα δεν είναι χιόνι! Μόνο οι νιφάδες δικαιούνται αυτόν τον
χαρακτηρισμό! Αυτό πραγματικά ξενίζει πολλλούς ασχολούμενους με τον καιρό και εραστές των καιρικών φαινομένων
που είναι «χιονοκοκκοαναθρεμμένοι»!
Οι κωδικοί των synops συνεχίζουν με σπανιότερα κατακρημνίσματα, ακόμη αναφερόμενοι σε υετό χωρίς μορφή όμβρων:
76 Diamond dust (with or without fog)
Παγοκρύσταλλοι / Ice Crystals (diamond dust) / IC
Παρακάτω τρεις ορισμοί, ο τρίτος μάλλον δεν αναφέρεται σε υετό αλλά στη μορφή του παγοκρύσταλλου στο σύννεφο:
-
ICE CRYSTALS = Precipitation in the form of slowly falling, singular or unbranched ice needles, columns, or plates. They make up cirriform clouds, frost, and ice fog. Also, they produce optical phenomena such as halos, coronas, and sun pillars. May be called "diamond dust." It is reported as "IC" in an observation and on the METAR.
-
Ice Crystals (IC)- Also called diamond dust. They are small ice crystals that float with the wind.
-
ice crystal—Any one of a number of macroscopic, crystalline forms in which ice appears, including hexagonal columns, hexagonal platelets, dendritic crystals, ice needles, and combinations of these forms. The crystal lattice of ice is hexagonal in its symmetry under most atmospheric conditions. Varying conditions of temperature and vapor pressure can lead to growth of crystalline forms in which the simple hexagonal pattern is present in widely different habits (a thin hexagonal plate or a long thin hexagonal column). In many ice crystals, trigonal symmetry can be observed, suggesting an influence of a cubic symmetry. The principal axis (c axis) of a single crystal of ice is perpendicular to the axis of hexagonal symmetry. Planes perpendicular to this axis are called basal planes (a axes related to the prism facets) and present a hexagonal cross section. Ice is anisotropic in both its optical and electrical properties and has a high dielectric constant (even higher than water) resulting from its water dipole structure. The electrical relaxation time for water is much shorter than for ice (109 Hz compared with 104 Hz), resulting from a chain reaction requirement for molecules to relax through defects in the ice lattice. In the free air, ice crystals compose cirrus-type clouds, and near the ground they form the hydrometeor called, remarkably enough, “ice crystals” (or ice prisms). They are one constituent of ice fog, the other constituent being droxtals. On terrestrial objects the ice crystal is the elemental unit of hoarfrost in all of its various forms. Ice crystals that form in slightly supercooled water are termed frazil. Ice originating as frozen water (e.g., hail, graupel, and lake ice) still has hexagonal symmetry but lacks any external hexagonal form. Analysis of their sections (0.5 mm) in polarized light reveals different crystal shapes and orientations, depending on the freezing and any annealing and subsequent recrystallization process.
Προκύπτει λοιπόν ότι για να έχουμε αιωρούμενους Παγοκρύσταλλους ως υετό απαιτούνται πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και
ιδιαίτερα ξηρή ατμόσφαιρα. Πρόκειται ασφαλώς για υετό που βλέπουν οι Εσκιμώοι και ίσως κανένας χειμερινός ορειβάτης
στον Όλυμπο και σε άλλα ψηλά βουνά!!
77 Snow grains (with or without fog)
Χιονοψεκάδα – μιλήσαμεήδηγιααυτήν
78 Isolated star-like snow crystals (with or without fog)
Χιονοκρύσταλλοι / Snow Crystals
Για αυτόν τον τύπο ένας ορισμός:
snow crystal—Any of several types of ice crystal found in snow. A snow crystal is a single crystal, in contrast to a snowflake, which is
usually an aggregate of many single snow crystals.
Δηλαδή έχουμε πτώση απλών κρυστάλλων που «κανονικά» θα έφτιαχναν νιφάδες. Η πιθανή διαφορά από τους
παγοκρυστάλλους είναι το ακόμα μικρότερο μέγεθος αλλά δεν ξέρω γιατί το synop αυτό ξεχωρίζει μόνο αυτούς που
πέφτουν ως αστερόμορφοι.
78 Ice pellets
Για τα παγοσφαιρίδια έχω ήδη αναφερθεί.
Κωδικοί 80-99(Showery precipitation, or precipitation with current or recent thunderstorm)
Και πάμε στα δυσκολότερα και λιγότερο αποσαφηνισμένα που είναι οι υετοί με τη μορφή όμβρων και καταιγίδων!
Στον υετό τύπου 87 και 88 αναφέρονται για πρώτη φορά τα snow pellets και ξανά το smallhail με διαφορετική ένοια από το
“icepelllets” των κωδικών 23 και 79 αφού τώρα υπάρχουν βίαια και απότομα φαινόμενα όμβρων.
Κωδ. 87 Shower(s) of snow pellets or small hail with or without rain or rain and snow mixed, slight
Κωδ. 88 Shower(s) of snow pellets or small hail with or without rain or rain and snow mixed, moderate or heavy
Στους κωδικούς 89 και 90 αναφέρεται το “hail”
Κωδ. 89 Shower(s) of hail with or without rain or rain and snow mixed, slight
Κωδ. 90 Shower(s) of hail with or without rain or rain and snow mixed, moderate or heavy
Τα 87-90 αναφέρονται σε περιπτώσεις απλών όμβρων, όχι καταιγίδας την ώρα της παρατήρησης. Στα 93, 96, 99 όμως
υπάρχει καταιγίδα (σε εξέλιξη ή προηγήθηκε) και το “hail” περιλαμβάνει οτιδήποτε από τα «Hail, smallhail, snowpellets»
κάτι που δεν συμβαίνει με τις περιπτώσεις 89 και 90!
Κωδ. 93 Slight snow, or rain and snow mixed, or hail at time of observation
Κωδ. 96 Thunderstorm, slight or moderate, with hail at time of observation
Κωδ. 99 Thunderstorm, heavy, with hail at time of observation
Ερπιπλέον στην ακραία περίπτωση του κωδικού 94 το “hail” αναφέρεται σε περιπτώσεις με κάποιο στρόβιλο και δεν
θεωρεί ότι ενσωματώνει και τις άλλες κατηγορίες!
Κωδ. 94 Moderate or heavy snow, or rain and snow mixed, or hail at time of observation Tornado cloud or waterspout
Βλέπουμε λοιπόν ότι δεν είναι ξεκάθαρο τι εννοούμε με το hail αν μείνουμε στους κωδικούς των synops.
Ας πάμε στους ορισμούς με την ελπίδα να τα αποσαφηνήσουμε.
Τι είναι Χαλάζι / Hail (GR, A);
-
HAIL Precipitation that originates in convective clouds, such as cumulonimbus, in the form of balls or irregular pieces of ice, which comes in different shapes and sizes. Hail is considered to have a diameter of 5 millimeter or more; smaller bits of ice are classified as ice pellets, snow pellets, or graupel. Individual lumps are called hailstones. It is reported as "GR" in an observation and on the METAR. Small hail and/or snow pellets is reported as "GS" in an observation and on the METAR.
-
Hail (GR, A)- Hail is dense precipitation ice that is that least 5 millimeters in diameter. It forms due to ice crystals and supercooled water that freeze or stick to the embryo hail stone. Soft hail is more white and less dense since it has air bubbles. Soft hail occurs when hail grows at a temperature below freezing by ice crystals and small supercooled water and cloud droplets merging onto the hail. Hard hail occurs when liquid water drops freeze on the outer edges of the hailstone after the outer edge is above freezing. The freezing of supercooled water releases latent heat and this can result in the outer edge of the hail stone warming above freezing. Then the waterrefreezes creating solid ice. Hail will commonly have soft ice and hard ice layers when it is sliced open.
-
hail—Precipitation in the form of balls or irregular lumps of ice, always produced by convective clouds, nearly always cumulonimbus. An individual unit of hail is called a hailstone. By convention, hail has a diameter of 5 mm or more, while smaller particles of similar origin, formerly called small hail, may be classed as either ice pellets or snow pellets. Thunderstorms that are characterized by strong updrafts, large liquid water contents, large cloud-drop sizes, and great vertical height are favorable to hail formation. The destructive effects of hailstorms upon plant and animal life, buildings and property, and aircraft in flight render them a prime object of weather modification studies. Inaviationweather observations, hailisencodedA.
Με βάση τα παραπάνω χαλάζι είναι ότι στερεό κατακρήμνισμα είναι περισσότερο από 5mm σε διάμετρο! Αρκεί αυτό;
Δεν υπάρχουν άραγε snow pellets μεγαλύτερα από 5mm; Υπάρχουν βεβαίως και οι μαρτυρίες για αυτό είναι πολλές!
Θεωρείται επίσης από πολλούς ότι η έννοια small hail είναι ατυχής { smallhail: hailwithadiameterlessthan 0.64 cm
(0.25 in.) }και τα μικρότερα χαλαζοειδή τα λένε ice pellets, snow pellets. Προφανώς χαλάζι δεν είναι όσα
κατακρημνίσματα έχουν διάκενα αέρα και είναι μαλακά, πέρα από το διαφορετικό τρόπο δημιουργίας. Το
καλύτερο είναι να διαχωρίζουμε το χαλάζι από άλλα σχετικά μεγάλα και κοκκώδη στερεά κατακρημνίσματα με
βάση τη μορφή του στο έδαφος. Το (πραγματικό) χαλάζι είναι ενιαίο κομμάτι πάγου, πολύ σκληρό και ικανό να
προκαλέσει ζημιές. Δεν έχει διάκενα αέρα, ή έχει ασήμαντα, αναπηδά ,ζωηρά και δεν σπάει αμέσως όταν πέσει
στο έδαφος. Δεν είναι άσπρο, αλλά μάλλον διάφανο ακόμη και αν είναι ιδιαίτερα χοντρό.
Και τι είναι τελικά τα περίφημα snow pellets; και τι είναι καλό (ή δεν είναι!) να λέμε χιονοχάλαζο; που είναι γραμμένος
ένας κωδικός για αυτό; που εντάσσονται οι ωραίοι χιονόκοκκοι όπως το ρυζόχιονο, το ρεβυθόχιονο και άλλα ωραία
κοκκώδη κατακρημνίσματα που στην υφή τους είναι πέρα για πέρα αγνό χιονάκι; Για να δούμε!
Χιονοσφαιρίδια και Χιονοχάλαζο / Snow Pellets / GS
Οι ορισμοί για τα snow pellets είναι αρκετά διαφορετικοί μεταξύ τους και δείχνουν ότι δεν έχουν πλήρως καταγραφεί
όλοι οι πραγματικοί τύποι στερεών κατακρημνισμάτων:
-
SNOW PELLETS Frozen precipitation in the form of white, round or conical opaque grains of ice. Their diameter ranges from 0.08 to 0.2 inch (2 to 5 mm). They are easily crushed and generally break up after rebounding from a hard surface, unlike hail. Sometimes it is called small or soft hail. It is reported as "GS" in an observation and on the METAR.
-
Snow Pellets (GS)- A snow pellet is precipitation that grows by supercooled water accreting on ice crystals or snow flakes. Snow pellets can also occur when a snowflake melts about half way then refreezes as it falls. Snow pellets have characteristics of hail, sleet and snow. With sleet (ice pellets), the snowflake almost completely melts before refreezing thus sleet has a hard ice appearance. Soft hail grows in the same way snow pellets can grow and that is ice crystals and supercooled water accreting on the surface. Snow pellets will crush and break apart when pressed. They can bounce off objects like sleet does. Snow pellets have a whiter appearance than sleet. Snow pellets have small air pockets embedded within their structure and have visual remnants of ice crystals unlike sleet. Snow pellets are typically a couple to several millimeters in size.
-
snow pellets—(Also called soft hail, graupel, tapioca snow.) Precipitation consisting of white, opaque, approximately round (sometimes conical) ice particles having a snowlike structure, and about 2–5 mm in diameter. Snow pellets are crisp and easily crushed, differing in this respect from snow grains. They rebound when they fall on a hard surface and often break up. In most cases, snow pellets fall in shower form, often before or together with snow, and chiefly on occasions when the surface temperature is at or slightly below 0°C (32°F). It is formed as a result of accretion of upercooled droplets collected on what is initially a falling ice crystal (probably of the spatial aggregate type).
-
Snow pellets are a form of precipitation in which snow flakes partially melt and lose their flake structure as they fall into warm air, then re-freeze as they pass back into colder air, forming amorphous or semi-crystalline pellets of snow. It may also be known as soft hail. The METAR code for Snow Pellets is GS. Description Snow pellets are typically 1-5 mm in diameter and are distinct from true hail in that they are not composed of concentric layers of solid ice. Snow pellets usually retain the tiny air pockets of the original snowflake, making them white and softer than hail. Snow pellets are also distinct from ice pellets and snow grains in that they retain a soft structure and surface, while the surface of an ice pellet is smooth and hard. * white, * opaque particle of ice, * 2–5 mm in diameter, * spherical or conical in shape, * brittle and easy to crush, * they bounce and can breakup on impact, * usually occur in showers, * often fall with snow flakes or rain when the surface temperature is around 0°C. Formation Snow pellets commonly form in clouds on cold fronts where high air turbulence increases the possibility of snowflakes passing through successive currents of warm and cold air on descent. The snow produced by snow cannons closely resembles snow pellets.
-
Snow Pellets A form of precipitation also known as graupel. Snow pellets are white, spherical bits of ice with a maximum diameter of 5 millimeters. Snow pellets develop when supercooled droplets freeze on snowflakes. Snow pellets often fall for a brief time period when precipitation transforms from ice pellets to snow. Snow pellets can be easily distinguished from packed snowflakes as they tend to bounce when they strike the ground. Packed snowflakes are not dense enough to cause them to bounce.
Τι προκύπτει λοιπον από αυτούς τους 5 ορισμούς;
Ο 1ος δίνει μια εξήγηση που ταιριάζει αρκετά με το «σκληρό χιονοχάλαζο» που παρουσιάζεται συχνά στην
κεντρονότια πεδινή Ελλάδα και τα νησιά. Είναι μαλακότερο και μικρότερο του χαλαζιού και για αυτό αντιστοιχεί
σε soft-small hail. Φυσικά το διακρίνουμε από τα τα ice pellets/sleet γιατί στην περίπτωση των συζητούμενων
κωδικών έχουμε αστάθεια και όμβρους και όχι στρωματοφόρα νέφη! Είναι όμως σαφές ότι δεν είναι ice
pellets/sleet = ξηρός χιονόλυτος» στην πλειονότητα των περιπτώσεων που αφορούν την πεδινή χώρα μας καθώς
κατά κανόνα δεν παρεμβάλλονται στα χαμηλά στρώματα αέρα αρνητικές θερμοκρασίες.
Ο ορισμός 2 περιλαμβάνει και τα σκληρά και τα μαλακά χιονοχάλαζα! Δεν περικλείει αναγκαστικά περιορισμό
διαμέτρου.
Ο ορισμός 3 μας διαφωτίζει αρκετά τι πραγματικά εννοούν οι μετεωρολόγοι στις βόρειες χώρες με την ένοια snow
pellets. Μιλούν για περιπτώσεις θερμοκρασιών κοντά ή κάτω από τους 0oCστην επιφάνεια! Μήπως αγνοούν την
περιπτωσή μας;
Ο 4 ορισμός είναι αυτός που ταιριάζει καλύτερα για το μαλακό χιονοχάλαζο, αλλά (κακώς!) βάζει περιορισμούς
διαμέτρου και θερμοκρασίας αέρα!
Αλλά είναι ο ορισμός 5 που κάνει μια πολύ χρήσιμη διάκριση. Εδώ αναφέρονταιταπακέταχιονονιφάδων!
(packed snowflakes): Snow pellets can be easily distinguished from packed snowflakes as they tend to bounce when
they strike the ground. Packed snowflakes are not dense enough to cause them to bounce. Δηλαδή τα πακέτα
χιονονιφάδων είναι ακαθόριστης υφής και μπορεί να διαλύονται σε νιφάδες όταν πέφτουν. Υετός που κανείς
δεν μπορεί να μην χαρακτηρίσει καθαρή χιονόπτωση!
Προτείνω 3 ορισμούς
Χιονοχάλάζο είναι το άσπρο (αν και λίγο διαφανές) σκληρό (αλλά όχι τόσο σκληρό όσο το χαλάζι) και σχετικά
μικρό στερεοκατακρήμνισμα (μικρό snow pellet - small hail). Κυρίως μοιάζει με παγάκι αλλά με διάκενα αέρα,
χωρίς ευδιάκριτες νιφάδες. Αντιστοιχεί στο soft hail και όχι στο ice pellet που πάντα προέρχεται από στρωματοφόρα
νέφη. Αναπηδά πολύ (όχι όμως σαν το χαλάζι!) και δεν καταφέρνει να στρωθεί στο έδαφος ακόμα και όταν ρίχνει
μεγάλη ποσότητα. Η τυχόν ημέρα παρατήρησής του καλό είναι να αναφέρεται ως ημέρα χιονοχάλαζου!
Xιονοσφαιρίδιο είναι το άσπρο, μαλακό και συχνά αρκετά μεγάλο snow pellet. Διαθέτει μεν πυρήνα με παγάκι
και διάκενα αέρα (που το κάνει αρκετά ανάλαφρο και μπορεί να παίζει με τον άνεμο) αλλά διαθέται και μεγάλο
στρώμα νιφάδων, μερικές φορές ευδιάκριτων όταν το κόψουμε στα 2. Αν και αναπηδά λίγο, προσκολάται
ευκολότερα από μτο χιονοχάλαζο σε σταθερά αντικείμενα και στρώνεται εύκολα, παραμένει δε μεγάλο
χρονικό διάστημα χωρίς να λιώσει σε θερμοκρασίες ακόμα και αρκετά πάνω από το 0. Η τυχόν ημέρα
παρατήρησής του καλό είναι να αναφέρεται επίσης ως ημέρα χιονοχάλαζου εκτός αν έχουν πέσει και
καθαρές χιονονιφάδες μαζί και επίσης αν υπάρχει σταθερό στρώσιμο οπότε έχουμε ημέρα χιονόπτωσης!
Και τα 2 παραπάνω αντιστοιχούν στο snowpellet και έχουν να κάνουν με υετό από νέφη αστάθειας. Συνήθως
έχουν μικρή διάρκεια και προηγούνται καθαρής χιονόπτωσης αλλά σε νησιωτικές περιοχές έρχονται μαζί ή
προηγούνται βροχής. Δεν έχουν άμεση σχέση με το χαλάζι και πρέπει να διαχωρίζονται. Το τυπικό χαλάζι
κατά κανόνα προέρχεται μόνο από μεγάλα νέεφη κατακόρυφης ανάπτυξης, Cb, κυρίως θερμικών καταιγίδων
ή ψυχρών μετώπων, ενώ τα παραπάνω μπορεί να προέρχονται από πολύ μικρότερα σε κατακόρυφη ανάπτυξη
νέφη «χειμερινού» τύπου, με μετωπική ή όχι δραστηριότητα.
«Χιονοπακέτο» (πρέπει να βρεθεί καταλληλότερη λέξη!) = Δεν είναι snow pellet. Δεν είναι αναγκαστικά
σφαιρικό, μπορεί να έχει διάφορα σχήματα, ωοειδές ή κυλινδρικό! Είναι το πολύ γνωστό κοκκώδες
κάτασπρο χιόνι από συγχωνεμένες νιφάδες που μπορούν να δημιουργήσουν μια μπαλίτσα ή άλλο σχήμα πολύ
σημαντικού μεγέθους. Μπορεί να ξεχωρίσει από τα χιονοσφαιρίδια από το γεγονός ότι δεν αναπηδά σχεδόν
καθόλου και συχνά θρυματίζεται σαν πέφτει αποκλαύπτοντας τις χιονονιφάδες! Φυσικά μπορεί να έχουμε σε μια
περιοχή αναπηδόντα χιονοχάλαζα που θα προλάβουν να στρωθούν και να ακολουθήσουν χιονοπακέτα ή απλές
νιφάδες! Σύμφωνα με τους κωδικούς δεν είναι snow pellet και το μόνο που μπορεί να είναι είναι αγνό χιονάκι!
Ημέρα χιονόπτωσης χωρίς αμφιβολία! Γιατί όμως το «Packed snowflakes» δεν αναφέρεται ως κάτι διαφορετικό
στους συνοπτικούς κωδικούς;
Το δυσκολότερο στο να ορίσει κανείς μια ημέρα ως ημέρα χιονόπτωσης είναι όταν έχει στρωμένο «χιόνι»,
ακόμα και σημαντική ποσότητα το οποίο όμως έχει πέσει όλο με τη μορφή χιονοσφαιριδίων. Είναι μια πολύ
συχνή περίπτωση στην Κρήτη, στην Ευβοια και πιθανότατα και σε άλλα μέρη. Με το δεδομένο ότι υπάρχει
στρωμένο αντικείμενο είναι μάλλον «αναγκαστικό» να αναγράφεται ως ημέρα χιονόπτωσης.
Ναι αλλά με αυτά έχουμε τελειώσει με τα στερεά κατακρημνίσματα; Αποδίδονται όλες οι μορφές υετού που
βλέπουμε στον τόπο μας; Αρκούν οι ορισμοί οι παραπάνω στην περιγραφή δημιουργίας τους;. Πολύ φοβάμαι
πως όχι! Διάφορα ενδιάμεσου τύπου στερά κατακρημνίσματα μπορεί κάποιος να δει στην Ελλάδα. Ο ρόλος
ακόμα και του αλατιού της θάλασσας μπορεί να καθορίζει τη μορφή και το σχηματισμό τους, και αυτή τη
θεωρία την έχει αναπτύξει με θαυμάσιο τρόπο ο φίλος Γιάννης Παπαδόπουλος στην Ελληνική Λίστα
Καιρόφιλων (HellasWeatherGroup). Είναι εντυπωσιακό πόσο αλάτι παραμένει όταν πέφτει με βόρεια
ρεύματα στη βόρεια Κρήτη στερεό κατακρήμνισμα, είτε τυπικό χιόνι είτε κάποιο κοκκώδες. Η πραγματική
φύση δημιουργίας των στερεών κατακρημνισμάτων που γεννάει το Αιγαίο και οι μορφές που τελικά θα πάρει
ο υετός στο έδαφος πρέπει να μελετηθούν σε βάθος. Αν οι Εσκιμώοι έχουν 100 λέξεις για το χιόνι μήπως και
μεις πρέπει να εφεύρουμε κάπως περισσότερες για τα στερεά μας κατακρημνίσματα;
Μιχάλης Δρετάκης
Βιολόγος
Ερασιτέχνης Παρατηρητής Καιρού
Ηράκλειο Κρήτης, 8 Φεβρουαρίου 2007.
Πηγές διαδικτύου:
Μιχάλης Δρετάκης
Βιολόγος
Ερασιτέχνης Παρατηρητής Καιρού
Ηράκλειο Κρήτης, 8 Φεβρουαρίου 2007.
Ρόλος μετεωρολόγων προγνωστών - Διαισθητική προσέγγιση / Δ.Ζιακόπουλος
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Εγκυκλοπαίδεια
- Δημιουργήθηκε στις 14 Ιανουάριος 2013
- Συντάχθηκε από τον/την meteoclub
- Προβολές: 4098
- Η επαγρύπνηση και, αν απαιτηθεί, η έκδοση προειδοποιήσεων για την αντιμετώπιση ακραίων καιρικών φαινομένων.
- Η γρήγορη επαλήθευση των αποτελεσμάτων της αριθμητικής πρόγνωσης του καιρού στα πρώτα εξάωρα της ισχύος της με στόχο τη διάσωση της πρόγνωσης στις περιπτώσεις πλήρους αποτυχίας των μοντέλων.
- Η έκδοση των τακτικών γενικών, τοπικών ή ειδικών προγνώσεων για την υποστήριξη της αεροναυτιλίας, της ναυτιλίας, του κοινού, των εταιριών κ.λπ. Οι προγνώσεις αυτές παράγονται είτε από τον ίδιο τον Μετεωρολόγο είτε αυτόματα με βάση τα αποτελέσματα των μοντέλων τα οποία έχουν μετεπεξεργαστεί με διάφορες τεχνικές (MOS, Kalman filtering κ.λπ.). Στη δεύτερη περίπτωση απαιτείται έλεγχος πριν τη διαβίβασή τους στους ενδιαφερόμενους χρήστες.
- Της καιρικής δραστηριότητας των μετώπων και της ταχύτατης ανάπτυξης (βάθυνσης) των υφέσεων.
- Της ισχυρής ανωμεταφοράς (convection).
- Του σχηματισμού ομίχλης ή νεφών stratus.
Με τα πυκνού πλέγματος μοντέλα καιρού να προσομοιώνουν όλο και πιο ρεαλιστικά τις ατμοσφαιρικές διαταραχές και με τα μέσης κλίμακας συστήματα προγνώσεων πολλαπλού δείγματος να παράγουν σταθερά βελτιούμενες πιθανολογικές προγνώσεις τοπικού επιπέδου, τα επόμενα χρόνια οι Μετεωρολόγοι–Προγνώστες δεν θα μπορούν εύκολα να βελτιώνουν τις αντικειμενικές προγνώσεις των μοντέλων. Έτσι, είναι πολύ πιθανό ο μελλοντικός τους ρόλος να περιοριστεί στην επαγρύπνηση για την έκδοση προειδοποιήσεων για επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα και στην παροχή επεξηγήσεων και ερμηνειών των ντετερμινιστικών και πιθανολογικών προγνώσεων που θα παράγονται αυτόματα από τα συστήματα αριθμητικής πρόγνωσης καιρού (MassE. C., 2006 ; GaiaM. andFontannaz, L., 2008). Ακόμα όμως και σε αυτόν τον «περιορισμένο» ρόλο, οι Μετεωρολόγοι – Προγνώστες δεν θα είναι εύκολο να ανταποκριθούν με επιτυχία χωρίς να διαθέτουν τα προσόντα που αναφέρθηκαν παραπάνω και «εργαλεία» καταλληλότερα από τα σημερινά.
Αιφνίδια Στρατοσφαιρική Θέρμανση
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Εγκυκλοπαίδεια
- Δημιουργήθηκε στις 05 Ιανουάριος 2013
- Συντάχθηκε από τον/την thgian82
- Προβολές: 5077
Σύμφωνα με τα τελευταία παρατηρησιακά και προγνωστικά στοιχεία, ένα σημαντικό μετεωρολογικό φαινόμενο πρόκειται να λάβει χώρα στο Β. ημισφαίρειο κατά τη διάρκεια των επόμενων εβδομάδων. Πρόκειται για την αποκαλούμενη αιφνίδια στρατοσφαιρική θέρμανση (ΑΣΘ, sudden stratospheric warming-SSW), η οποία αποτελεί ίσως μία από τις πλέον ραγδαίες ατμοσφαιρικές μεταβολές που συμβαινούν στον πλανήτη μας. Το συγκεκριμένο φαινόμενο παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το 1952 από τον Scherhag στο Βερολίνο, χρησιμοποιώντας δεδομένα ραδιοβολίσεων. Έκτοτε, η ανάπτυξη της τεχνολογίας των δορυφόρων επέτρεψε την καλύτερη και διεξοδικότερη παρακολούθηση του φαινομένου.
Η στρατόσφαιρα
Για την καλύτερη κατανόηση του μηχανισμού εκδήλωσης του φαινομένου της ΑΣΘ είναι σκόπιμο να ξεκινήσουμε με μία σύντομη επισκόπηση της ίδιας της στρατόσφαιρας. Η στρατόσφαιρα είναι το ατμοσφαιρικό εκείνο στρώμα το οποίο εκτείνεται από τα 10-12 km (90-100 hPa) έως τα 45-50 km (3-1 hPa). Μέσα στην στρατόσφαιρα, η θερμοκρασία αυξάνεται με το ύψος εξαιτίας της απορρόφησης της υπεριώδους ηλιακής ακτινοβολίας από το όζον. Αν και το μέγιστο της συγκέντρωσης του όζοντος (η λεγόμενη στιβάδα ή στρώμα του όζοντος) εντοπίζεται στα ~25 km (~5 hPa), η μέγιστη θερμοκρασία καταγράφεται συνήθως στο ανώτερο όριο της στρατόσφαιρας εξαιτίας της μικρότερης πυκνότητας του αέρα. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, η θερμοκρασία της κατώτερης στρατόσφαιρας είναι υψηλότερη πάνω από τους πόλους και χαμηλότερη πάνω από τον ισημερινό (λόγω της ισχυρότερης θέρμανσης του ισημερινού, το ύψος της τροπόπαυσης αυξάνεται οπότε ελαττώνεται η θερμοκρασία στα κατώτερα στρώματα της στρατόσφαιρας). Στον αντίποδα, κατά τη διάρκεια του χειμώνα, οι μέγιστες θερμοκρασίες στην κατώτερη στρατόσφαιρα παρατηρούνται πάνω από τα μεσαία γεωγραφικά πλάτη. Στην μέση και ανώτερη στρατόσφαιρα, η θερμοκρασία ελαττώνεται καθώς κινούμαστε από το θερινό προς το χειμερινό πόλο.
Ο πολικός στρόβιλος
Ο πολικός στρόβιλος (αναφέρεται και ως πολική δύνη) είναι μία επίμονη μεγάλης κλίμακας κυκλωνική κυκλοφορία του ατμοσφαιρικού αέρα, η οποία παρατηρείται στα μέσα και ανώτερα στρώματα της τροπόσφαιρας και της στρατόσφαιρας. Το κέντρο αυτής της κυκλοφορίας εντοπίζεται πάνω από τους πόλους του πλανήτη μας. Στην περίπτωση της Αρκτικής, ο πολικός στρόβιλος είναι συνήθως ασύμμετρος και χαρακτηρίζεται από την παρουσία μίας σκάφης (επιμηκυμμένη περιοχή χαμηλών γεωδυναμικών υψών) πάνω από την ανατολική Β. Αμερική. Θα πρέπει να σημειωθεί πως ο πολικός στρόβιλος είναι ένας τύπος κυκλοφορίας του οποίου το "αποτύπωμα" είναι ορατό μόνο στην ανώτερη ατμόσφαιρα (τυπικά πάνω από τα 5 km) και σε καμία περίπτωση στην επιφάνεια.
Ο πολικός στρόβιλος της Αρκτικής χαρακτηρίζεται από την παρουσία ισχυρών δυτικών ζωνικών ανέμων στα μεσαία και ανώτερα στρώματα της τροπόσφαιρας και της στρατόσφαριας (περιστρόφη με φορά αντίθετη από αυτή των δεικτών του ρολογιού, θεωρώντας ότι βλέπουμε την τομή του Β. πόλου). Εξαιτίας της παρουσίας του στροβίλου, το στρώμα του ατμοσφαιρικού αέρα επάνω ακριβώς από την περιοχή του πόλου απομονώνεται και αναπτύσσει εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η θερμοκρασία της στρατόσφαιρας στο ύψος των 10 hPa μπορεί να πέσει ακόμα και στους -70 με -80 oC.
Η αιφνίδια στρατοσφαιρική θέρμανση
Το φαινόμενο της ΑΣΘ προκαλείται από την αλληλεπίδραση μεταξύ της ζωνικής κυκλοφορίας της πολικής στρατόσφαιρας (πολικός στρόβιλος) και κατακόρυφα κινούμενων πλανητικών κυμάτων της τροπόσφαιρας. Υπό "φυσιολογικές" συνθήκες, η ζωνική ροή του πολικού στροβίλου είναι αρκούντως ισχυρή ώστε αυτά τα πλανητικά κύματα να ανακλώνται και να ανακατευθύνονται προς τον ισημερινό. Παρόλα αυτά, η διαρκής αλληλεπίδραση του πολικού στροβίλου με τέτοιου είδους κύματα είναι δυνατόν να οδηγήσει σε σταδιακή εξασθένιση της ζωνικής ροής. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, ένα ισχυρό πλανητικό κύμα της τροπόσφαιρας που κινείται κατακόρυφα, διεισδύοντας στην κατώτερη στρατόσφαιρα, είναι δυνατόν να οδηγήσει σε εκτόπιση του πολικού στροβιλού. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα την μεταφορά θερμότερων αερίων μαζών από τα μεσαία γεωγραφικά πλάτη προς την Αρκτική (πολλές φορές με βίαιο τρόπο), οπότε και λαμβάνει πλέον χώρα το φαινόμενο της ΑΣΘ.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετεωρολογίας (ΠΟΜ), ένα επεισόδιο ΑΣΘ ταυτοποιείται όταν η παρατηρείται αύξηση της θερμοκρασίας στα 10 hPa (μέση στρατόσφαιρα) καθώς κινούμαστε από το γεωγραφικό πλάτος των 65 μοιρών βόρεια προς την Αρκτική. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η θετική αυτή θερμοβαθμίδα να διατηρείται για 5 συνεχείς ημέρες. Αυτή θεωρείται μία "μικρή" ΑΣΘ. Εάν επιπρόσθετα, παρατηρηθεί και στροφή της ζωνικής ροής από δυτική σε ανατολική διεύθυνση (πολικός στρόβιλος στρεφόμενος κατά τη φορά των δεικτών του ρολογιού) για 5 συναπτές ημέρες, τότε η ΑΣΘ χαρακτηρίζεται ως ισχυρή.
Επιπτώσεις στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία και τον καιρό
Οι επιπτώσεις που μπορεί να έχει μία ΑΣΘ στον καιρό σχετίζονται με την ίδια τη ραγδαία μεταβολή της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας. Όπως αναφέρεται σε διάφορες επιστημονικές εργασίες, μία ΑΣΘ μπορεί να οδηγήσει καταρχήν σε εξασθένιση της βαροβαθμίδας (διαφορά στην ατμοσφαιρική πίεση) μεταξύ του ημι-μόνιμου Ισλανδικού χαμηλού και του αντικυκλώνα των Αζόρων-Βερμούδων. Σε αυτή την περίπτωση, παρατηρείται εξασθένιση της λεγόμενης Ατλαντικής ροής οπότε περιορίζεται η μεταφορά θερμότερων αερίων μαζών από τον Ατλαντικό προς την ηπειρωτική Ευρώπη. Επιπρόσθετα, στην περίπτωση μιας ισχυρής ΑΣΘ, η στροφή των ανέμων από δυτική σε ανατολική διεύθυνση στη στρατόσφαιρα είναι δυνατόν να "επεκταθεί" σταδιακά και στα κατώτερα ατμοσφαιρικά στρώματα. Κατά τον τρόπο αυτό, μπορεί να παρατηρηθεί σταδιακή στροφή της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας από δυτική σε ανατολική διεύθυνση και στην τροπόσφαιρα όπου δημιουργείται ο καιρός. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την σημαντική αύξηση των πιθανότητων για ισχυρές έως και πολύ ισχυρές ψυχρές εισβολές στο εσωτερικό της Ευρώπης. Αυτό συμβαίνει διότι υπό την παρουσία ανατολικής συνιστώσας κυκλοφορίας ευννοείται η μεταφορά ψυχρών αερίων μαζών από το εσωτερικό της Σιβηρίας. Σε κάθε περίπτωση πάντως, το εύρος των επιπτώσεων αυτών αποτελεί συνάρτηση της έντασης της ΑΣΘ. Γενικότερα, όσο πιο ισχυρή είναι μια ΑΣΘ, τόσο πιο έντονες αναμένεται να είναι και οι επιπτώσεις της. Θα πρέπει τέλος να επισημανθεί πως υπάρχει σχεδόν πάντα μια "υστέρηση φάσης" σε ό,τι αφορά στην εκδήλωση αυτών των επιπτώσεων. Οι περισσότερες σχετικές μελέτες αναφέρουν ένα χρονικό διάστημα που κυμαίνεται μεταξύ λίγων ημερών μέχρι κάποιες εβδομάδες (αρχής γενομένης από την έναρξη της ΑΣΘ).
Επιμέλεια - Σύνταξη: Θοδωρής Μ. Γιάνναρος (thgian82)