Meteoclub.gr

ΧΩΡΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΥ ΕΤΗΣΙΟΥ ΔΕΙΚΤΗ ΩΡΙΑΙΑΣ ΕΝΤΑΣΕΩΣ ΡΑΓΔΑΙΟΤΗΤΑΣ ΥΕΤΟΥ (mm/h) ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ

Η ένταση ή ραγδαιότητα του υετού (rainrate) αποτελεί μια δευτερεύουσα παράμετρο του υετού, ενός εκ των δύο σημαντικοτέρων κλιματικών στοιχείων (μαζί με τη θερμοκρασία αέρος). Η εν λόγω παράμετρος, πέραν του μετεωρολογικού και κλιματικού ενδιαφέροντος, είναι επίσης ιδιαίτερα χρήσιμη στον εντοπισμό των γεωγραφικών περιοχών που παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο πλημμυρικών επεισοδίων. Εξυπακούεται πως χαμηλός δείκτης εντάσεως υποδηλώνει περισσότερο ‘ποτιστικές βροχές’, δηλαδή βροχές χρονικής διάρκειας, ήτοι άνω των 6 – 8 ωρών, με συνολικό ύψος βροχής <15 mm. Αντίθετα, υψηλός δείκτης υποδηλώνει περισσότερο έντονες βροχές (καταιγίδες), βραχείας διάρκειας, ήτοι 2 – 4 ωρών, με συνολικό ύψος βρoχής >20 mm.

Πέραν του αυξημένου κινδύνου πλημμυρικών επεισοδίων, η υψηλή ένταση επιβαρύνει και την εδαφική διάβρωση (απόπλυση στις ορεινές περιοχές), αλλά και απώλεια πολύτιμου επιφανειακού χώματος, το οποίο παρασύρεται από χείμαρρους και ποταμούς προς τη θάλασσα.

Ο παρακάτω χάρτης (σχ. 1), δείχνει τη χωρική κατανομή του μέσου ετήσιου δείκτη ωριαίας εντάσεως υετού στον ελλαδικό χώρο, αποτέλεσμα παρατήρησης 41 ετών (1962 – 2002). Διακρίνουμε αμέσως 2 κύριες γεωγραφικές ζώνες στη χώρα μας: μια ζώνη με χαμηλή και μια με υψηλή (ωριαία) ένταση.

Η ζώνη της χαμηλής εντάσεως εντοπίζεται στην ανατολική Ελλάδα (Αιγαίο Πέλαγος), κυρίως στο βόρειο και δυτικό τμήμα του. Μάλιστα, το ΒΔ Αιγαίο και πιο συγκεκριμένα ο Θερμαϊκός Κόλπος, εμφανίζει τη χαμηλότερη μέση ωριαία ένταση πανελλαδικά, με μέση τιμή 1,1 mm εώς 1,3 mm/h, ακολουθούμενο από τις Κυκλάδες, με μέση τιμή 1,2 mm εώς 1,3 mm/h.

Hχαμηλή μέση ωριαία ραγδαιότητα στην περιοχή του Αιγαίου οφείλεται στο γεγονός της μειωμένης διέλευσης βαρομερτικών χαμηλών (υφέσεις) από την περιοχή, όπου κύριοι τροφοδότες βροχής είναι οι άνεμοι του Β-ΒΑ τομέα. Πρόκειται ουσιαστικά για βροχές αντικυκλωνικού τύπου, που χαρακτηρίζονται συνεχείς (μεγάλης χρονικής διάρκειας) με σχετικά χαμηλά συνολικά ύψη βροχής, λόγω του ότι οι άνεμοι αυτοί είναι ηπειρωτικής πολικής προελεύσεως (ξηροί), αλλά αποκτούν έναν μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό υγρασίας κατά την είσοδό τους στη σχετικά θερμή υδάτινη επιφάνεια του Αιγαίου τη χειμερινή περίοδο.

Η ζώνη της υψηλής εντάσεως εντοπίζεται στη δυτική Ελλάδα (Ιόνιο Πέλαγος), κυρίως στο κεντρονότιο τμήμα του. Μάλιστα, η ζώνη που περιλαμβάνει τη Ζάκυνθο και το δυτικό κυρίως τμήμα του νομού Ηλείας, εμφανίζει την υψηλότερη πανελλαδικά μέση ωριαία ένταση, με μέση τιμή 3,5 mm εώς 3,7 mm/h, ήτοι υπερτριπλάσια του Θερμαϊκού Κόλπου. Όπως φαίνεται ευδιάκριτα στις χρωματικές διαβαθμίσεις του χάρτη, η αντίθεση μεταξύ δυτικής και ανατολικής Ελλάδας είναι χαρακτηριστικότατη. Η υψηλή μέση ένταση στην περιοχή του Ιονίου οφείλεται στο γεγονός της συχνής διέλευσης βαρομετρικών χαμηλών (υφέσεις) από την περιοχή, όπου οι κύριοι τροφοδότες βροχής είναι οι άνεμοι του Δ-ΝΔ/ΒΔ τομέα. Πρόκειται δηλαδή για κυκλωνικού τύπου βροχές, που χαρακτηρίζονται από σχετικά σύντομης χρονικής διάρκειας, αλλά με υψηλά συνολικά ύψη βροχής, λόγω του ότι οι άνεμοι είναι θαλάσσιας (πολικής) προέλευσης (υγροί) και μάλιστα κορεσμένοι από υγρασία, λόγω της μεγάλης και θερμής προς δυσμάς υδάτινης επιφάνειας του Ιονίου Πελάγους κατά τη χειμερινή (κυρίως) περίοδο.  

Μιά άλλη, δευτερεύουσα ζώνη σχετικά υψηλής εντάσεως (>2,3 – 2,4 mm/h) εμφανίζεται στο ΝΑ Αιγαίο (στα νότια της Σάμου, κοντά στα παράλια της Τουρκίας) καθώς και στο στενό μεταξύ Λασιθίου (Κρήτη) και Καρπάθου, μια περιοχή από την οποία έχουν τη δυνατότητα να διέλθουν μεσογειακές υφέσεις.

Τέλος, μια δευτερεύουσα ζώνη σχετικά χαμηλής εντάσεως (<1,8 mm/h) παρατηρείται στο ΝΑ άκρο του Αιγαίου (βορείως της Ρόδου, κοντά στα παράλια της Τουρκίας), που αποδίδεται στην εκτροπή των μεσογειακών υφέσεων είτε προς τα βόρεια (περιοχή Σάμου) είτε προς τα ΝΑ (περιοχή Καστελορίζου).

Σχήμα 1: Χάρτης χωρικής κατανομής του μέσου ετήσιου δείκτη

ωριαίας εντάσεως υετού (mm/h) στον ελλαδικό χώρο

Επιμέλεια – παρουσίαση: Ιωάννης Γιαλαμάς (Weerman)

Προσθήκη νέου σχολίου